Պատմության էջերից
Անշունչն օրգանականի վերածելու գաղտնիքը. Կլիմենտ Տիմիրյազև (1843-1920). Սալուտեմ ամսագիր №2
Ռուս բուսաբան-ֆիզիոլոգ, բնագետ, բույսերի ֆիզիոլոգիայի մասնագետ, ֆոտոսինթեզի խոշոր հետազոտող, Ռուսաստանում Դարվինի էվոլյուցիոն գաղափարների առաջին քարոզիչներից, պատմաբան: Կլիմենտ Տիմիրյազևին է նվիրված «Բալթիկայի պատգամավորը» ֆիլմը։
Կլիմենտ Տիմիրյազևի հիմնական գիտական աշխատանքները նվիրված են ֆոտոսինթեզի խնդիրների փորձարարական և տեսական մշակումներին։ Նա ուսումնասիրում էր ֆոտոսինթեզի կախվածությունը լույսի բաղադրությունից, զարգացրել է ֆոտոսինթեզի էվոլյուցիայի միտքը։ Պարզել է, որ ֆոտոսինթեզն իրականացվում է էներգիայի պահպանման օրենքին խիստ համապատասխան. քլորոֆիլները կլանում են արևային լույսի էներգիան, ածխա-թթու գազը և ջուրը` օրգանական նյութերի առաջացման նպատակով։
1868-1875 թթ. իր հետազոտություններում Տիմիրյազևն առաջին անգամ ցույց է տալիս, որ քլորոֆիլի կանաչ գունավորումը արևային էներգիան կլանելու հատկություն ունի, իսկ քլորոֆիլի կողմից լույսի առավելագույն կլանումն ընկնում է սպեկտրի կարմիր մասի վրա։ 1892 թ. նա ստանում է քլորոֆիլի առաջին սպեկտրոգրամը։ Տիմիրյազևի հետազոտությունները հաստատում էին կենդանի և անկենդան բնության միջև նյութերի և էներգիայի շրջապտույտի և կապի միասնական տեսությունը: Նա զգալի ներդրում է ունեցել բույսերի երաշտի նկատմամբ դիմակայունության և հանքային սնուցման հիմնահարցերի ուսումնասիրման մեջ։
Տիմիրյազևն ազնվականի ընտանի-քից էր։ Մայրն անգլուհի էր, ուստի տղան վաղ հասակից ուսումնասիրել է անգլերեն, գերմաներեն և ֆրանսերեն։ 1861 թ. ընդունվել է Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան՝ իրավաբանական ֆակուլտետ, ապա տեղափոխվել ֆիզիկամաթեմատիկական ֆակուլտետի բնագիտական բաժին, որն ավարտել է ոսկե մեդալով, չնայած համալսարանից հեռացվել էր ուսանողական անկարգություններին մասնակցելու համար, ապա վերականգնվել էր որպես ազատ ունկնդիր։ 1867 թ. նա ղեկավարում էր Սիմբիրսկի նահանգի ագրոքիմիական կայանը, իսկ մեկ տարի հետո նրան ուղարկում են արտերկիր՝ պրոֆեսորական կոչման համար ստաժավորում անցնելու նպատակով։ Երկամյա ստաժավորումն անցնում է Գերմանիայում և Ֆրանսիայում: Վերադարձին պաշտպանում է մագիստրոսական ատենախոսությունը և պրոֆեսորի կոչումով աշխատանքի է ացնում Մոսկվայի Պետրովյան գյուղատնտեսական և անտառային ակադեմիայում, որտեղ աշխատում է մինչև վերջինիս փակումը՝ 1892 թվականը։ 1872 թ. հենց Գյուղատնտեսական ակադեմիայի տարածքում Տիմիրյազևը գործնականում փորձարկում էր իր գաղափարները և կառուցում առաջին ջերմոցը՝ «վեգետացիոն տնակը»։
Համաշխարհային ճանաչումը
1875 թ. Կլիմենտ Տիմիրյազևը պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսությունը «Բույսերի կողմից լույսի յուրացումը» թեմայով, իսկ 1877 թ. հրավիրվել է Մոսկվայի համալսարանի Բույսերի անատոմիայի և ֆիզիոլոգիայի ամբիոն։ 1878-ին լույս է տեսել նրա «Բույսերի կյանքը» գիրքը, որը թարգմանվել է աշխարհի շատ լեզուներով և Տիմիրյազևին համաշխարհային ճանաչում բերել։ 1902 թ. արժանացել է Մոսկվայի համալսարանի վաստակավոր պրոֆեսորի կոչմանը։ Նա արել է հնարավորը գիտությունը և նոր բացահայտումները հասարակության մեջ լայնորեն տարածելու համար։
1909 թ. Տիմիրյազևը Ռուսաստանի միակ ներկայացուցիչն էր՝ հրավիրված Չարլզ Դարվինի 100-ամյակին նվիրված տոնակատարությանը։ Ի դեպ, Դարվինի հետ նա անձամբ հանդիպել է իր կալվածքում 1877 թվականին։
1920 թ. լույս է տեսել Տիմիրյազևի վերջին գիրքը՝ «Գիտությունը և ժողովրդավարությունը»։
Կլիմենտ Տիմիրյազևը մահացել է 1920 թվականի ապրիլի 28-ին` թոքաբորբից։
https://w.histrf.ru
http://libryansk.ru
https://biblioclub.ru
«ՍԱԼՈՒՏԵՄ» առողջ ապրելակերպի ամսագիր
Պետական գրանցման համար․ 211․200․00969
[email protected]
+(374) 91 64 10 15
+(374) 98 79 15 15
Կարդացեք նաև
Վիտամին С-ն շատ կարևոր է մարդկային օրգանիզմի կենսագործունեության համար։ 1932 թ. ապրիլի 4-ին ամերիկացի կենսաքիմիկոս Չարլզ Գլեն Կինգը առաջին անգամ առանձնացրել է վիտամին C: Նշյալ վիտամինը շատ...
Վալենտին Իվանովիչ Դիկուլը ծնվել է 1948 թ. ապրիլի 3-ին Կաունաս (Լիտվա) քաղաքում: Ծնողների մահվան պատճառով տղան ապրել է մանկատանը: Այնտեղ նա սովորել է ձեռնածություն և ակրոբատիկա...
Այսօր երիկամի փոխպատվաստման վիրահատությունները կանոնավոր կերպով անց են կացվում աշխարհի շատ երկրներում: Երիկամի փոխպատվաստման փորձարկումները, ի տարբերություն այլ օրգանների փոխպատվաստման...
Ալեքսանդր Իվանի Վվեդենսկին ծնվել է Տամբովում 1856 թ. մարտի 31-ին: 1881թ. ավարտել է Պետերբուրգի հալասարանի պատմաբանասիրության ֆակուլտետը: Մագիստրոսի քննությունից հետո նրան երկու տարով ուղարկեցին...
ԱՄՆ-ում Բժշկի ազգային օրն (National Doctor's Day) առաջին անգամ նշվեց 1991թ. այն բանից հետո, երբ 1990թ. Կոնգրեսի և Սենատի կողմից օրինական ընդունվեց Բժշկի ազգային օրը...
Քրիստոֆ ֆոն Զիգվարտը ծնվել է Տյուպինգենում (Գերմանիա) 1830 թ. մարտի 28-ին: Զիգվարտի առաջին աշխատանքները նվիրվել են փիլիսոփայության (Բեկոն, Սպինոզա) և բնական գիտությունների պատմությանը...
Գերմանացի ֆիզիկոս Վիլհելմ Կոնրադ Ռենտգենը ծնվել է 1845թ. մարտի 27-ին Դյուսելդորֆի շրջակայքում, հարուստ վաճառականի և կտորեղենի գործարանի սեփականատիրոջ ընտանիքում: Երբ տղան երեք տարեկան էր, ընտանիքը...
Էրիխ Ֆրոմմը XX դարի մեծագույն սոցիալական հոգեբաններից է, «հումանիստական հոգեվերլուծության», նեոֆրեյդիզմի հիմնադիրներից (Կ. Խորնիի և Գ. Սալլիվանի հետ միասին)...
Կոֆֆկանը գեշտալտ հոգեբանության հիմնադիրներից է: Իր աշխատանքներում նա ընդգծել է բնածին ունակությունների և շրջակա միջավայրի պայմանների փոխներգործությունը՝ պաշտպանելով Շտերնի «կոնվերգենցիայի տեսությունը»...
Հեռախոսը` Բելլի ամենահայտնի հայտնագործությունը, նրան հարուստ դարձրեց: Բայց Բելիի գիտական աշխատանքների և գյուտերի մեծ մասը խուլ ու համրերի հաղորդակցման միջոցների կատարելագործմանն էր նվիրված: Նա դասախոսություններ...
«Մարդը դառնում է առաջին բացահայտողը` ցանկացած երևույթի ծագումն իմանալու ձգտմամբ»
Այս պատմության հերոսը Չարլզ անունով մի երիտասարդ անգլիացի է, ով ապրել է նախանցած դարում...
Պոլ Բրեգգը Ամերկայում առողջ սնունդ ընդունելու շարժման հիմնադիրներից է: Նրա կողմից մշակվել են մարմնի դիմադրողականությունը բարձրացնելուն նպաստող քաղցի և շնչառության հատուկ մեթոդներ...
1928 թ. այս օրը երկրագնդում բնակվող և վիտամին D-ի պակասությամբ տառապող բոլոր բնակիչները նվեր ստացան: Փետրվարի 5-ին մարդու սննդակարգի համար անփոխարինելի այս վիտամինը...
1944 թ. փետրվարի 4-ին լույս տեսավ ԱՄՆ «The Journal of Experimental Medicine» ամսագիրը, որտեղ կենսաբանության մեջ կարևոևագույն հայտնագործման մասին հոդված էր տպագրված...
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
- Ժողովրդական դեղամիջոցներ
- Հղիություն. 4-րդ ամիս
- Հղիություն. 7-րդ ամիս
- Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
- Հղիություն. 6-րդ ամիս
- «Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
- Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
- Ընկերության մասին
- Ամուսնական առաջին գիշերը
- Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
- Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
- Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
- Դդում
- Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
- Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
- Սեռական գրգռում
- Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
- Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
- Չիչխանի օգտակար հատկությունները
- Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
- Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
- Դիմակներ` մազերի համար
- Հղիություն. 1-ին ամիս
- Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
- Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
- Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
- Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
- Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
- Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
- Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
- Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
- Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
- ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
- Իրիդիոսքրինինգ
- Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն