Պատմության էջերից
Բժշկագիտության բարդ ու հիշարժան ճանապարհը. Սալուտեմ ամսագիր N2
Մենք լավ ենք ճանաչում հարյուրավոր գեներալների և նախագահների, սակայն մեզ անհայտ են անուններն այն բազմաթիվ բժիշկների, որոնց բացահայտումների շնորհիվ շարունակվում է մարդկության կյանքը, բժիշկներ, որոնց պարտական ենք մեր առողջությամբ։
Վաղնջական ժամանակներում հեքիմներն ու բուժակներն են գցել այն առաջին սերմերը, որոնց պտուղները մենք ճաշակում ենք այսօր։ Նրանց մի մասն իր կյանքը զոհաբերել է այլոց կյանքը փրկելու համար՝ սեփական օրգանիզմի վրա փորձարկելով մահացու հիվանդությունների հարուցիչները։
«Լուսավորելով ուրիշներին՝ այրվում եմ» բառերը հայտնի հոլանդացի բժիշկ Վան Տյուլպն առաջարկեց նշանաբան դարձնել անձնուրաց բժիշկների համար, իսկ այրվող մոմը՝ նրանց խորհրդանիշը։ Մտորելով նրանց գործունեության մասին՝ հարկ է հիշել հայտնի ֆիզիոլոգ Կլոդ Բեռնարի խոսքերը. «Հզոր մարդկանց կարելի է համեմատել ջահերի հետ, որոնք ժամանակ առ ժամանակ բռնկվում են` գիտության ընթացքն ուղղորդելու համար»։ Արդյոք հարգանքի արժանի չե՞ն Կոխը, Էրլիխը, Մեչնիկովը։ Որքա՛ն արդյունավետ, ուսուցողական օրինակներ կգտնենք նրանց կյանքի պատմության մեջ, դժվարությունների դեմ նրանց մղած պայքարում, գործադրած ջանքերում:
«Բոլոր ճշմարտությունների ճակատագիրը սկզբում ծաղրված, ապա միայն ճանաչված լինելն է»,- ասել է Ա. Շվեյցերը։ Որոշ բժիշկներ ճանաչում ձեռք են բերել իրենց կյանքի ընթացքում, մյուսներն իրենց ամբողջ կյանքի ընթացքում ձգտել են ապացուցել սեփական «տանջված» մտքերի ճշմարտացիությունը՝ ենթարկվելով արհամարհանքի, ծաղրի միայն նրա համար, որ գիտական աշխարհն ի վիճակի չէր ըմբռնել նրանց բացահայտումների նշանակությունը։ Նրանք այդպես էլ չիմացան գիտության մեջ իրենց ներդրման մասին, կյանքից հեռացան չքավորության մեջ՝ այդպես էլ չզգալով փառքի տաք շողերը, նրանց մտքերը հասկացվեցին միայն սերունդների կողմից։
Այդպիսի բժիշկներից էին մանկաբարձ Իգնաց Ֆիլիպ Զեմելվեյսը, որն իր կյանքն ավարտեց հոգեբուժարանում, Լեոպոլդ Աուենբրուգգերը, որը մահացավ մոռացության և չքավորության մեջ, իսկ նրան հիշեցին և նրա բացահայտումները սկսեցին գնահատել միայն տասնամյակներ հետո, Ռենե Լաեննեկը, ում կյանքը վաղաժամ խլեց տուբերկուլոզը, և, վերջապես, բոլոր ժամանակների և ժողովուրդների մեծանուն անատոմ Անդրեաս Վեզալիուսը, որ անարդարացիորեն անարգվել էր իր ուսուցչի կողմից և զոհվել ողբերգորեն։
Բժշկության պատմությունը մարդկության զարգացման և շարժման բաղադրիչ մասն է։ Վոլտերը մեծանուն է համարում միայն նրանց, ովքեր մեծ ծառայություններ են մատուցել մարդկությանը։ Բժշկությունը երկար պատմություն ունի, և, բնականաբար, հիշատակության արժանի բազմաթիվ բժիշկներ կան։
Առաջնորդվելով Սենեկայի այն մտքով, որ «մեծանուն մարդկանց հիշելը նույնքան օգտակար է, որքան նրանց ներկայությունը»՝ փորձենք հիշել այն բժիշկներին, որոնք հիմնել են բժշկագիտությունը և խոր հետք են թողել սերունդների պատմական հիշողության մեջ։
Միխայիլ Սեմյոնի Շոյֆետ
«Հարյուր մեծանուն բժիշկներ»
Նկարները.
«Բժիշկը», Լյուկ Ֆիլդս (1843-1927), Թեյթ պատկերասրահ, Լոնդոն
«Ազատ րոպեին», Շեգալ, 1945
«ՍԱԼՈՒՏԵՄ» առողջ ապրելակերպի ամսագիր
Պետական գրանցման համար․ 211․200․00969
[email protected]
+(374) 91 64 10 15
+(374) 98 79 15 15
Կարդացեք նաև
Վիտամին С-ն շատ կարևոր է մարդկային օրգանիզմի կենսագործունեության համար։ 1932 թ. ապրիլի 4-ին ամերիկացի կենսաքիմիկոս Չարլզ Գլեն Կինգը առաջին անգամ առանձնացրել է վիտամին C: Նշյալ վիտամինը շատ...
Վալենտին Իվանովիչ Դիկուլը ծնվել է 1948 թ. ապրիլի 3-ին Կաունաս (Լիտվա) քաղաքում: Ծնողների մահվան պատճառով տղան ապրել է մանկատանը: Այնտեղ նա սովորել է ձեռնածություն և ակրոբատիկա...
Այսօր երիկամի փոխպատվաստման վիրահատությունները կանոնավոր կերպով անց են կացվում աշխարհի շատ երկրներում: Երիկամի փոխպատվաստման փորձարկումները, ի տարբերություն այլ օրգանների փոխպատվաստման...
Ալեքսանդր Իվանի Վվեդենսկին ծնվել է Տամբովում 1856 թ. մարտի 31-ին: 1881թ. ավարտել է Պետերբուրգի հալասարանի պատմաբանասիրության ֆակուլտետը: Մագիստրոսի քննությունից հետո նրան երկու տարով ուղարկեցին...
ԱՄՆ-ում Բժշկի ազգային օրն (National Doctor's Day) առաջին անգամ նշվեց 1991թ. այն բանից հետո, երբ 1990թ. Կոնգրեսի և Սենատի կողմից օրինական ընդունվեց Բժշկի ազգային օրը...
Քրիստոֆ ֆոն Զիգվարտը ծնվել է Տյուպինգենում (Գերմանիա) 1830 թ. մարտի 28-ին: Զիգվարտի առաջին աշխատանքները նվիրվել են փիլիսոփայության (Բեկոն, Սպինոզա) և բնական գիտությունների պատմությանը...
Գերմանացի ֆիզիկոս Վիլհելմ Կոնրադ Ռենտգենը ծնվել է 1845թ. մարտի 27-ին Դյուսելդորֆի շրջակայքում, հարուստ վաճառականի և կտորեղենի գործարանի սեփականատիրոջ ընտանիքում: Երբ տղան երեք տարեկան էր, ընտանիքը...
Էրիխ Ֆրոմմը XX դարի մեծագույն սոցիալական հոգեբաններից է, «հումանիստական հոգեվերլուծության», նեոֆրեյդիզմի հիմնադիրներից (Կ. Խորնիի և Գ. Սալլիվանի հետ միասին)...
Կոֆֆկանը գեշտալտ հոգեբանության հիմնադիրներից է: Իր աշխատանքներում նա ընդգծել է բնածին ունակությունների և շրջակա միջավայրի պայմանների փոխներգործությունը՝ պաշտպանելով Շտերնի «կոնվերգենցիայի տեսությունը»...
Հեռախոսը` Բելլի ամենահայտնի հայտնագործությունը, նրան հարուստ դարձրեց: Բայց Բելիի գիտական աշխատանքների և գյուտերի մեծ մասը խուլ ու համրերի հաղորդակցման միջոցների կատարելագործմանն էր նվիրված: Նա դասախոսություններ...
«Մարդը դառնում է առաջին բացահայտողը` ցանկացած երևույթի ծագումն իմանալու ձգտմամբ»
Այս պատմության հերոսը Չարլզ անունով մի երիտասարդ անգլիացի է, ով ապրել է նախանցած դարում...
Պոլ Բրեգգը Ամերկայում առողջ սնունդ ընդունելու շարժման հիմնադիրներից է: Նրա կողմից մշակվել են մարմնի դիմադրողականությունը բարձրացնելուն նպաստող քաղցի և շնչառության հատուկ մեթոդներ...
1928 թ. այս օրը երկրագնդում բնակվող և վիտամին D-ի պակասությամբ տառապող բոլոր բնակիչները նվեր ստացան: Փետրվարի 5-ին մարդու սննդակարգի համար անփոխարինելի այս վիտամինը...
1944 թ. փետրվարի 4-ին լույս տեսավ ԱՄՆ «The Journal of Experimental Medicine» ամսագիրը, որտեղ կենսաբանության մեջ կարևոևագույն հայտնագործման մասին հոդված էր տպագրված...
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
- Ժողովրդական դեղամիջոցներ
- Հղիություն. 4-րդ ամիս
- Հղիություն. 7-րդ ամիս
- Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
- Հղիություն. 6-րդ ամիս
- «Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
- Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
- Ընկերության մասին
- Ամուսնական առաջին գիշերը
- Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
- Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
- Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
- Դդում
- Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
- Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
- Սեռական գրգռում
- Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
- Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
- Չիչխանի օգտակար հատկությունները
- Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
- Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
- Դիմակներ` մազերի համար
- Հղիություն. 1-ին ամիս
- Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
- Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
- Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
- Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
- Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
- Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
- Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
- Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
- Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
- ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
- Իրիդիոսքրինինգ
- Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն