Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

Նյարդաբանություն

Ի՞նչ պետք է իմանալ կաթվածի մասին. հարցերին պատասխանում է նյարդաբան Էմմա Հարությունյանը. armeniamedicalcenter.am

Ի՞նչ պետք է իմանալ կաթվածի մասին. հարցերին պատասխանում է նյարդաբան Էմմա Հարությունյանը. armeniamedicalcenter.am

1. Ի՞նչ է կաթվածը

Ուղեղի կաթվածը՝ ուղեղի արյան շրջանառության սուր խանգարումը, վիճակ է, երբ տարբեր ախտաբանությամբ հիվանդի մոտ զարգանում է ուղեղի ֆունկցիայի խանգարում: Կաթվածները տարաբաժանում են երկու հիմնական խմբի՝ իշեմիկ և հեմոռագիկ, որոնք տարբերվում են առաջացման մեխանիզմով:

Համաշխարհային առողջապահական կազմակերպության վիճակագրական տվյալներով նյարդաբանական հիվանդությունների սանդղակում կաթվածներն առաջին տեղում են:

2. Ի՞նչ է տեղի ունենում կաթվածի ժամանակ

Իշեմիկ կաթվածը զարգանում է ուղեղի որոշակի հատվածում անոթների սպազմի պատճառով սնուցման խանգարման արդյունքում, իսկ հեմոռագիկ կաթվածը զարգանում է տարբեր պատճառներից անոթի վնասման արդյունքում ուղեղի տարբեր հատվածներում արյան կուտակման հետևանքով: Եթե արյունն անոթից անցնում է ուղեղանյութ, առաջացնում է պարենխիմատոզ արյունազեղում: Եթե արյունը կուտակվում է կարծր թաղանթի տակ, առաջացնում է սուբդուրալ հեմատոմաներ, որոնք առավել հաճախ զարգանում են գանգուղեղային տարբեր վնասվածքների արդյունքում: Եվ երրորդ տարբերակ, երբ արյունը կուտակվում է ոստայնաթաղանթի տակ` առաջացնելով սուբարախնոիդալ արյունազեղում:

3. Ինչպե՞ս որոշել, որ մարդու մոտ կաթված է զարգանում:

Ինսուլտը (կաթված) սուր զարգացող հիվանդություն է, ինպես սրտամկանի ինֆարկտը (կաթված), այսպես ասած` ինսուլտն էլ ուղեղի ինֆարկտն է: Կաթվածից առաջ կարող են լինել նախանշաններ, բայց՝ ոչ միշտ: Այն զարգանում է հանկարծակի, ընդ որում, իշեմիկ կաթվածներն ավելի հաճախ լինում են գիշերը կամ վաղ առավոտյան, երբ հիվանդը մահճակալից իջնելիս նկատում է, որ, օրինակ, ոտքը չի շարժվում և անգամ կարող է ընկնել:

4. Ի՞նչ գործոններ են նպաստում կաթվածի զարգացմանը:

Կան գործոններ, որոնք նպաստում են կաթվածի առաջացմանը և կարևոր է դրանց իմացությունն` այն կանխելու համար:

Գործոններ են.

  • զարկերակային հիպերտենզիան՝ բարձր ճնշումը, որը մեծ տոկոս է կազմում ազգաբնակչության շրջանում,
  • աթերոսկլերոզը` ներուղեղային և արտաուղեղային անոթների սկլերոզը, որի պատճառով անոթները նեղանում են և ուղեղը բավարար քանակությամբ արյուն չի ստանում,
  • շաքարային դիաբետը՝ նենգ հիվանդություն, որի բարդություններից, եթե ոչ առաջինը, ապա երկրորդը կաթվածն է:
  • ալկոհոլի և ծխելու չարաշահումը, սխալ սննդակարգը, որը բերում է քաշի ավելացման և գիրացման,
  • ապրելակերպը՝ նստակյաց կյանքը նույնպես նպաստում է կաթվածի առաջացմանը:
  • հիպերխոլեսթերինեմիան, որի հետևանքով անոթների պատերին առաջանում են թիթեղիկներ՝ նստվածք, ինչը կարող է փակել անոթի լուսանցքը կամ` մասնակի, կամ` ամբողջովին, դրա հետ կապված առաջացնելով կամ` թեթև, կամ` ծանր արտահայտված կաթված:
  • ռիսկի գործոններից է հասուն տարիքը,
  • երիտասարդ տարիքում երբեմն ռևմատիզմը կարող է նպաստել կաթվածի առաջացմանը, քանի որ առաջացնում է ուղեղի անոթների ռևմատիկ ախտահարում՝ վասկուլիտներ, թրոմբոէմբոլիաներ:

 


Ի՞նչ պետք է իմանալ կաթվածի մասին. հարցերին պատասխանում է նյարդաբան Էմմա Հարությունյանը

5. Ինչպե՞ս ցուցաբերել առաջին օգնություն:

Կաթվածի առաջացման դեպքում պետք է անմիջապես զանգահարել շտապ օգնություն: Իսկ մինչ այդ հարկ է չափել զարկերակային ճնշումը (յուրաքանչյուր ընտանիքում տոնոմետր՝ արյան ճնշման չափման սարք ունենալը պարտադիր է) և ունեցած դեղորայքով փորձել իջեցնել ճնշումը, որպեսզի սկսված գործընթացը հնարավորին չխորանա: Հաջորդ քայլը շտապ օգնության միջոցով պարտադիր հոսպիտալիզացիան է: Ոչ մի կաթված տնային պայմաններում չի կարելի բուժել: Կաթվածը լրջագույն ախտաբանություն է և միայն ստացիոնար պայմաններում պետք է կազմակերպել բուժումը, ավելին` բուժումը պետք է շատ արագ կազմակերպել, որովհետև ներկայում կիրառվում է իշեմիկ կաթվածի բուժման նոր մեթոդ` թրոմբոլիզիս, և եթե պացիենտն առաջին երեք ժամերի ընթացքում դիմում է կլինիկա, այս մեթոդով հնարավոր է  վերացնել օջախը:

6. Ինչպե՞ս ապահովագրվել կաթվածից:


Պետք է բացառել կամ հնարավորին մեղմացնել կաթվածին նպաստող գործոնները: Անհրաժեշտ է առողջ ապրելակերպ պահպանել՝ քայլել, վազել, զբաղվել լողով, ճիշտ սնվել՝ չչարաշահել ճարպերի օգտագործումը, հսկողության տակ պահել արյան ճնշումը, իսկ զարկերակային գերճնշում ունեցող պացիենտները կանոնավոր օգտագործեն հիպոտենզիվ դեղորայք:

7. Եթե կան հաճախակի գլխացավեր, ուրեմն կա կաթվածի զարգացման հավանականությո՞ւն:

Սխալ է այն պատկերոցումը, որ եթե հիվանդի մոտ կան գլխացավեր, դա արդեն կաթվածի զարգացման ուղղակի պատճառ է, հատկապես, եթե հաշվի առնենք, որ կաթվածը սուր զարգացող հիվանդություն է:  Հաճախակի գլխացավերով հիվանդը, իհարկե, անպայման պետք է դիմի նյարդաբանի, որպեսզի համապատասխան հետազոտությունների արդյունքում հայտնաբերվի գլխացավի պատճառը: Օրինակ, անևրիզմայի ժամանակ, որն առավել հաճախ հանդիպում է երիտասարդ տարիքում, ունենում են գլխացավեր և ժամանակին բժշկի չդիմելու ու չախտորոշելու դեպքում կարող է հանկարծակի հանգեցնել հեմոռագիկ կաթվածի: Իշեմիկ կաթվածների ժամանակ գլխացավերը բնորոշ չեն:

8. Մեկ անգամ կաթված տարած հիվանդին ինչպե՞ս պաշտպանել կրկնակի կաթվածի վտանգից:

Ախտաբանական գործոնների դեմ պայքարելով կարելի է նվազեցնել կաթվածի զարգացման հավանականությունը, սակայն բացառել անհնար է:

9. Ինչպիսի՞ն պետք է լինի կաթված տարած մարդու ապրելակերպը:

Կաթված տարած հիվանդների մեծամասնությունը կլինիկայից դուրս է գրվում նյարդաբանական խնդիրներով` այսինքն, ախտահարված հատվածին բնորոշ ախտանիշներով, օրինակ`վերջույթների թուլությամբ կամ ֆունկցիայի խանգարումով:

Մնացորդային ախտաբանական երևույթները նվազեցնելու համար հիվանդը բուժման հիմնական կուրսից հետո պետք է վերականգնողական բուժում ստանա՝ բուժական ֆիզկուլտուրա, մերսում և այլն: Թե որքանով է հնարավոր արդյունքում վերջույթի ֆունկցիան վերականգնել, դա դժվար է կանխատեսել:

10. Կարո՞ղ է կաթված զարգանալ մինչև 30 տարեկան անձանց մոտ:

Կաթվածի զարգացման հավանականությունը և նրան նպաստող գործոնները մեծ տարիքում առավել շատ են, բայց, ցավոք, ներկայում տարիքային սահմանափակումներն այդքան էլ մեծ դեր չունեն: Եթե նախկինում հնարավոր էր հայտարարել, որ կաթվածն ավելի հաճախ հանդիպում է մեծահասակների մոտ, ապա այժմ երիտասարդների մոտ ևս հաճախացել է: Երիտասարդ տարիքում մեծ թիվ են կազմում չախտորոշված անևրիզմաները, ռևմատիզմը, ընդ որում, առաջին դեպքում կարող է զարգանալ հեմոռագիկ, իսկ երկրորդ դեպքում` իշեմիկ կաթված: Սուբարախնոիդալ արյունազեղումները նույնպես հաճախ են զարգանում երիտասարդների մոտ:

11. Կա՞ ժառանգական նախատրամադրվածություն կաթվածի առաջացման գործընթացում :

Կաթվածն, ինքնին, ժառանգական հիվանդություն չէ, սակայն դրան նպաստող հանգամանքները կարող են փոխանցվել ժառանգականությամբ:

Սկզբնաղբյուր. armeniamedicalcenter.am
med-practic.com կայքի ադմինիստրացիան տեղեկատվության բովանդակության համար

պատասխանատվություն չի կրում
Loading...
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Էլեկտրոնեյրոմիոգրաֆիա ԷՆՄԳ. nairimed.com
Էլեկտրոնեյրոմիոգրաֆիա ԷՆՄԳ. nairimed.com

Էլեկտրոնեյրոմիոգրաֆիան (ENMG) նյարդերի, նյարդամկանային հաղորդականոսւթյան և մկանների լիարժեք ֆունկցիանալ աշխատանքի ուսումնասիրման մեթոդ է, որը լայնորեն կիրառվում է...

Ախտորոշում
Գլխի ՄՌՏ հետազոտություն. հարցազրույց ռադիոլոգ Մերի Սուքիասյանի հետ. armeniamedicalcenter.am
Գլխի ՄՌՏ հետազոտություն. հարցազրույց ռադիոլոգ Մերի Սուքիասյանի հետ. armeniamedicalcenter.am

Գլխի ո՞ր հիվանդությունների դեպքում է իրականացվում ՄՌՏ։

ՄՌՏ իրականացվում է գլխի ցանկացած փոփոխությունների դեպքում, եթե այն ոչ ոսկրային բնույթի է...

Ախտորոշում
Գլխուղեղի ցնցում․ նյարդավիրաբույժ Մարինա Խաչատրյան. armeniamedicalcenter.am
Գլխուղեղի ցնցում․ նյարդավիրաբույժ Մարինա Խաչատրյան. armeniamedicalcenter.am

Գլխուղեղի ցնցումը գանգուղեղային վնասվածքի ամենաթեթև ձևն է։ Այն առաջանում է գլխի վնասվածքի ժամանակ։ Վնասվածքից անմիջապես հետո հիվանդը կարճատև կորցնում է գիտակցությունը, այնուհետև առաջանում են...

Էլեկտրոնեյրոմիոգրաֆիա. nairimed.com
Էլեկտրոնեյրոմիոգրաֆիա. nairimed.com

Եթե առկա են մկանների ոչ կամային կծկումներ, վերին և ստորին վերջույթների թուլություն, թմրածություն, մկանային հոգնածություն, մկանային զանգվածի նվազում և վերջույթների հետ կապված այլ գանգատներ...

Ախտորոշում
Իշիաս (նստանյարդի բորբոքում). armeniamedicalcenter.am
Իշիաս (նստանյարդի բորբոքում). armeniamedicalcenter.am

Գոտկատեղում և ոտքերում հիվանդագին զգացողությունների պատճառ է նյարդային վերջույթների ճնշումը: Ճնշումը չի ախտահարում նստաներվը, սակայն կարող է լուրջ բարդություններ առաջացնել...

Նևրինոմա. armeniamedicalcenter.am
Նևրինոմա. armeniamedicalcenter.am

Նևրինոման բարորակ ուռուցք է, որը զարգանում է նյարդային հյուսվածքից: Տեղակայումից և չափերից կախված` այն առաջացնում է տարբեր ախտանշաններ: Կարող է լինել գլխում, ողնաշարում...

Մկանային սպազմ. armeniamedicalcenter.am
Մկանային սպազմ. armeniamedicalcenter.am

Մկանային սպազմը (մկանային ցնցում) մկանների լարվածության արդյունքում նրանց կծկումն է: Սպազմն ակամա է, կարող է լինել օրվա տարբեր ժամերին, ընդունակ է որոշ ժամանակ անշարժացնել մարդուն...

Վնասվածքաբանություն և օրթոպեդիա
Միասթենիա. armeniamedicalcenter.am
Միասթենիա. armeniamedicalcenter.am

Միասթենիան նյարդաբանական հիվանդություն է, որի ժամանակ դիտվում է մկանային թուլություն, որն առավել արտահայտվում է երեկոյան: Ախտահարվում են մկանային տարբեր խմբեր՝ վերջույթների, իրանի, աչքերի, կոկորդի...

Ինչպես խուսափել կաթվածից. erebunimed.com
Ինչպես խուսափել կաթվածից. erebunimed.com

Ինչպես խուսափել կաթվածից. ամեն ինչ սկսվում է կանխարգելումից: Հայաստանում տարեկան 20 000 մարդ կաթված է ունենում: Ամեն տարի 7000 մարդու կաթվածն ախտորոշվում է առաջին անգամ...

Ողնաշար-ողնուղեղային վնասվածքներ. նյարդավիրաբույժ Կսպոյան Արայիկ. armeniamedicalcenter.am
Ողնաշար-ողնուղեղային վնասվածքներ. նյարդավիրաբույժ Կսպոյան Արայիկ. armeniamedicalcenter.am

Ողնաշար-ողնուղեղային վնասվածքների տեսակները։

Ողնաշար-ողնուղեղային վնասվածքները կարելի է բաժանել երկու խմբի...

Վիրաբուժություն
Վերտեբրոպլաստիկա. նյարդավիրաբույժ Աղասի Կոչկանյան. armeniamedicalcenter.am
Վերտեբրոպլաստիկա. նյարդավիրաբույժ Աղասի Կոչկանյան. armeniamedicalcenter.am

Ինչպե՞ս կբնորոշեք վերտեբրոպլաստիկան


Վերտեբրոպլաստիկան տարբեր ախտաբանական գործընթացների հետևանքով փոփոխված ողի...

Վիրաբուժություն
Ողնաշարի ուռուցքներ․ նյարդավիրաբույժ Մարինա Խաչատրյան. armeniamedicalcenter.am
Ողնաշարի ուռուցքներ․ նյարդավիրաբույժ Մարինա Խաչատրյան. armeniamedicalcenter.am

Ողնաշարի ուռուցքների առանձնահատկությունները


Ողնաշարի ուռուցքները լինում են բարորակ և չարորակ: Կարող են հայտնաբերվել ողնաշարի ցանկացած հատվածում...

Ուռուցքաբանություն
Ինչպես կանխարգելել կաթվածը. erebunimed.com
Ինչպես կանխարգելել կաթվածը. erebunimed.com

Ինչպես նվազեցնել գլխուղեղի կաթվածի՝ ինսուլտի ռիսկը. խորհուրդ է տալիս «Էրեբունի» ԲԿ կաթվածի կենտրոնի նյարդաբան Լինա Զուբալովան...

Բժշկի ընդունարանում
Գանգուղեղային վնասվածքներ. նյարդավիրաբույժ Կսպոյան Արայիկ. armeniamedicalcenter.am
Գանգուղեղային վնասվածքներ. նյարդավիրաբույժ Կսպոյան Արայիկ. armeniamedicalcenter.am

Գանգուղեղային վնասվածքների /ԳՈՒՎ/ պատճառները և դասակարգումը

Գանգուղեղային վնասվածքները կարող են առաջանալ տարբեր պատճառներով՝ ավտոպատահարների...

Վիրաբուժություն Բժշկի ընդունարանում
Միջողային սկավառակների ճողվածքներ. նյարդավիրաբուժական բաժանմունքի վարիչ Ծերունի Հովհաննիսյան. armeniamedicalcenter.am
Միջողային սկավառակների ճողվածքներ. նյարդավիրաբուժական բաժանմունքի վարիչ Ծերունի Հովհաննիսյան. armeniamedicalcenter.am

Միջողային սկավառակների ճողվածքներ. Նյարդավիրաբուժական բաժանմունքի վարիչ Ծերունի Հովհաննիսյան

Ինչպե՞ս կբնորոշեք միջողային սկավառակի ճողվածքը...

Վիրաբուժություն Բժշկի ընդունարանում

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ