Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

Սրտանոթաբանություն

Անևրիզմա. հարցազրույց «Արմենիա» ՀԲԿ անոթային վիրաբուժության բաժանմունքի ղեկավար Վիրաբ Աղաբեկյանի հետ. armeniamedicalcenter.am

Անևրիզմա. հարցազրույց «Արմենիա» ՀԲԿ անոթային վիրաբուժության բաժանմունքի ղեկավար Վիրաբ Աղաբեկյանի հետ. armeniamedicalcenter.am

Ի՞նչ ախտաբանություն է անևրիզման:

Անևրիզման զարկերակի պարկանման լայնացումն է: Դրանք կարող են տեղակայվել օրգանիզմի այն հատվածներում, որտեղ կան անոթներ:

Հիմնականում տեղակայվում են ուղեղում, սրտում, կրծքավանդակում, որովայնում՝ աորտայի կրծքային, որովայնային հատվածներում, աորտայի բաժանումից հետո՝ դեպի վերջույթներ իջնող զարկերակների տարբեր տեղակայումներում՝ զստային, ազդրային, ծնկափոսային:

Անևրիզման հիմնականում առաջանում է այնտեղ, որտեղ զարկերակներն ավելի ազատ հոսք ունեն և մկաններով այնքան էլ սահմանափակված չեն:

Ի՞նչը կարող է անևրիզմայի առաջացման պատճառ լինել:

Անևրիզմայի առաջացման պատճառները տարբեր են: Այդ գործընթացում հիմնական դեր են ունեն աորտայի պատի դեգեներատիվ և բորբոքային փոփոխությունները: Դեգեներատիվ փոփոխությունները, սովորաբար, աթերոսկլերոզի հետևանք են, որի ժամանակ անոթի մկանաէլաստիկ շերտը ժամանակի ընթացքում փոփոխվում է, առաջանում է անոթի պատի դեստրուկցիա, ամբողջականության խախտում, պատի քայքայում, որոնց արդյունքում պատը թուլանում է և աստիճանաբար առաջանում է անևրիզմա:  

Պատճառներից են նաև սպեցիֆիկ և ոչ սպեցիֆիկ աորտոարթերիտները, այսինքն, աորտայի պատի բորբոքումը, որի հետևանքով հետագայում կարող է զարգանալ անևրիզմա: Այդ բորբոքումներից են սիֆիլիսային, տուբերկուլոզային մեզաորտիտները, համակարգային բնույթի ախտաբանությունները՝ համակարգային սկլերոդերմիան, կարմիր գայլախտը, համակարգային վասկուլիտները և այլն:


Անևրիզման կարող է լինել նաև վնասվածքային: Առավել հաճախ վնասվում են այն զարկերակները, որոնք ավելի մակերեսային դիրք ունեն (ծնկափոսային, ազդրային զարկերակները): Հաճախ գործ ունենք նաև հետտրավմատիկ որովայնային անևրիզմաների հետ:

Ինչպես բոլոր հիվանդությունների դեպքում, անևրիզմայի առաջացման հարցում դեր ունի նաև գենետիկ նախատրամադրվածությունը, եթե իհարկե կյանքի ընթացքում նպաստավոր պայմաններ են ստեղծվում ախտաբանության զարգացման համար:

Տարիքային ո՞ր խմբերին է բնորոշ անևրիզման:

Եթե անևրիզման սպեցիֆիկ և ոչ սպեցիֆիկ աորտոարթերիտի արդյունքում է զարգանում, այն հիմնականում հանդիպում է երիտասարդների մոտ: Կան նաև որոշ ժառանգական հիվանդություններ (օրինակ` Մարֆանի հիվանդությունը), որոնք նույնպես նպաստում են անևրիզմայի առաջացմանը` երիտասարդ տարիքում:  Իսկ աթերոսկլերոզի դեպքում անևրիզման զարգանում է 50-60 տարեկանն անց մարդկանց մոտ:

Անևրիզմայի ի՞նչ  տեսակներ կան:

Անևրիզմայի տարբեր դասակարգումներ կան: Ըստ ձևի տարբերում են պարկանման, իլիկաձև և խառը անևրիզմաներ, ըստ տեղակայման՝ ստորին վերջույթների, ծնկափոսային, ազդրային, որովայնային աորտայի, վերել կամ վայրէջ աորտայի անևրիզմա, ըստ պատճառականության` բնածին և ձեռքբերովի (բորբոքային և ոչ բորբոքային), ըստ կլինիկական ընթացքի կարող են լինել բարդացած և չբարդացած:

Ո՞ր անևրիզմաներն են առավել հաճախ հանդիպում:

Առավել հաճախ հանդիպում է որովայնային աորտայի անևրիզման, հիմնականում` ստորերիկամային, որովհետև այդ հատվածում աորտան բավականին երկար է, ազատ, չկա հյուսվածքների դիմադրություն, և պատի դեֆորմացիայի հնարավորությունը և հավանականությունը մեծ է:

Որքանո՞վ է անևրիզմայի վտանգավոր և ի՞նչ բարդություններով է հղի:

Անևրիզման բավականին լուրջ և վտանգավոր ախտաբանություն է: Այն վտանգավոր է այնքանով, որ անևրիզմայի տեղերում ժամանակի ընթացքում առաջանում են թրոմբներ, որոնք կարող են պոկվել և արյան հոսքով հասնել տարբեր զարկերակներ, խցանել դրանք` առաջացնելով իշեմիա: Եթե անևրիզման որովայնային հատվածում է, թրոմբը պոկվելով կարող է իջնել և խցանել ստորին վերջույթի զարկերակը: Արդյունքում վերջույթի սնուցումը դադարում է, և շտապ միջամտություն չստանալու դեպքում հիվանդը կարող է կորցնել վերջույթը: Եթե անևրիզման ուղեղում է՝ թրոմբի տեղաշարժը կբերի իշեմիկ կաթվածի առաջացման:

Անևրիզմայի հաջորդ բարդությունը պատռվելն է: Եթե դա ուղեղում է, արյունը կուտակվելով այնտեղ, հեմոռագիկ կաթվածի պատճառ կդառնա: Կրծքային հատվածում անևրիզմայի պատռվելու դեպքում հիմնականում մահը վրա է հասնում սրտի անոթների խցանման հետևանքով, իսկ որովայնային հատվածում պատռվելու դեպքում, եթե արագ միջամտություն չիրականացվի, մահվան պատճառ կդառնա ներքին արյունահոսությունը:

Անևրիզմայի բարդություններից է նաև նրա շերտազատումը: Նման դեպքերում, անոթի պատի քայքայման արդյունքում, նրա շերտերը միմյանցից հեռանում են և առաջանում է կեղծ լուսանցք, որի միջով արյունն իջնում է և կուտակվում տվյալ հատվածում: Եթե դա աորտայի աղեղում է, արյունն կուտակվում է որևէ սնուցող օրգանի անոթում` առաջացնելով այդ օրգանի իշեմիա (աղիների, երիկամի կամ ստորին վերջույթների):

Անևրիզմայի հաջորդ բարդությունը շրջակա հյուսվածքների կողմից օրգանների ճնշումն է: Օրինակ, որովայնի խոռոչում այն կարող է ճնշել և խանգարել աղիների ֆունկցիան: Ուղեղում անևրիզման կարող է ճնշել ուղեղի հյուսվածքը և համապատասխան գանգատներ առաջացնել:

Ինչպե՞ս ախտորոշել անևրիզման:

Հիվանդների մեծամասնության մոտ անևրիզման ընթանում է անախտանիշ և կարող է հայտնաբերվել պատահաբար: Անևրիզմային բնորոշ են երեք տեսակի գանգատներ՝ ցավ, պուլսացիոն գոյացության առկայություն և սիստոլիկ աղմուկ` գոյացության վրա:

Շատ հաճախ անևրիզման հայտնաբերվում է զննման միջոցով, երբ հայտնաբերվում է պուլսացող գոյացություն: Գործիքային քննություններից կատարվում են դուպլեքս հետազոտություն և ՀՏ-անգիոգրաֆիա:

Բուժման ի՞նչ մոտեցումներ կան:

Բուժման մարտավարությունը որոշվում է` ելնելով անևրիզմայի չափերից և տեղակայումից: Եթե հայտնաբերվում է որովայնային կամ կրծքային կամ այլ անևրիզմա` մինչև 3 կամ 4,5 սմ լայնացած, և հիվանդը որևէ գանգատ չունի, այն վիրահատության ենթակա չէ: Գրականության մեջ տարբեր մոտեցումներ կան այդ հարցին: Օրինակ, ըստ անգլիական գրականության, մինչև 6 սմ անևրիզման` առանց գանգատների, միջամտության ենթակա չէ: Իսկ եթե 4,5 սմ և ավելի մեծություն ունի և առկա են գանգատներ՝ ցավեր որովայնում կամ այլ հատվածներում, պետք է վիրահատել:

Կարևոր է նաև անևրիզմայի երկարությունը, անոթների պատերի հաստությունը: Եթե պատերը բարակած են և առկա է պատռվելու կամ շերտազատվելու վտանգ, առաջարկվում է վիրահատություն՝ բարդություններից խուսափելու համար:

Եթե անևրիզման` ըստ չափերի, վիրահատության ենթակա չէ, նշանակվում են դեղեր՝ հակաաթերոսկլերոտիկ, հակամակարդիչ, և իրականացվում է դինամիկ հսկողություն, այսինքն, առնվազն 6 ամիսը մեկ պետք է կատարվի դուպլեքս հետազոտություն, ՀՏ-անգիոգրաֆիա, որպեսզի որոշվեն անևրիզմայի չափերը` դինամիկայում:

Վիրահատության ի՞նչ մեթոդներ կան:

Հիմնականում իրականացվում են ախտահարված զարկերակի անևրիզմայի հատվածի հեռացում և պրոթեզավորում: Ավելի հաճախ օգտագործվում են պոլիտետրաֆտոր էթիլենային ծագման պրոթեզներ:

Ներկայում, էնդովասկուլյար վիրաբուժության զարգացման հետ կապված, վիրաբույժները հաճախ դիմում են փակ վիրահատության, որովհետև բաց վիրահատությունը բավականին տրավմատիկ է, կյանքի համար վտանգավոր և կա բարդությունների հավանականություն:

Էնդովասկուլյար վիրաբուժական մեթոդի ժամանակ պրոթեզը (ստենդգրաֆտ) տեղադրվում է փակ եղանակով, առանց կտրվածքի, առանց անզգայացման, առանց անևրիզմայի հատվածի հեռացման. պարզապես, ազդրային զարկերակով պրոթեզը հասցվում և տեղադրվում է ախտահարված հատվածում` գրավելով անոթի նախկին տեղը:  Փոխվում է արյան հոսքի ճանապարհը, արյունն արդեն հոսում է պրոթեզի միջով, իսկ անոթի նախկին լայնացած հատվածը հեռացված է: Փակ եղանակով վիրահատությունից հետո  հիվանդը հաջորդ օրը դուրս է գրվում հիվանդանոցից:

Այդ մեթոդն արդեն կիրառվում է նաև մեզ մոտ: Իրականացվել են զստային, ազդրային և ծնկափոսային զարկերակների անևրիզմաների փակ վիրահատություններ, տեղադրվել են ստենդգրաֆտներ, և բավականին լավ արդյունքներ են գրանցվել: 

 

Ապագայում նախատեսվում է նմանատիպ վիրահատություններ կատարել նաև որովայնային և կրծքային աորտաների անևրիզմաների ժամանակ:

Սկզբնաղբյուր. armeniamedicalcenter.am
med-practic.com կայքի ադմինիստրացիան տեղեկատվության բովանդակության համար

պատասխանատվություն չի կրում
Loading...
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Սրտի անոթների շունտավորում. armeniamedicalcenter.am
Սրտի անոթների շունտավորում. armeniamedicalcenter.am

Շունտավորումը վիրահատական միջամտություն է, երբ ախտահարված անոթում դրվում է բնական կամ արհեստական շունտ-անոթ՝ արյան շրջանառությունը կարգավորելու համար...

Սրտի անոթների ստենտավորում․ հարցազրույց ինտերվենցիոն սրտաբան Պողոս Սարգիսյանի հետ. armeniamedicalcenter.am
Սրտի անոթների ստենտավորում․ հարցազրույց ինտերվենցիոն սրտաբան Պողոս Սարգիսյանի հետ. armeniamedicalcenter.am

Ինչո՞ւ է սրտամկանի անոթների ստենտավորումն արդիական։

Կորոնար անոթների ստենտավորումն արդիական խնդիր է, քանի որ սրտի անոթների խցանումը  թրոմբով, և դրա արդյունքում զարգացող սրտամկանի ինֆարկտն ամբողջ աշխարհում...

Ստորին վերջույթների անոթների շունտավորում. armeniamedicalcenter.am
Ստորին վերջույթների անոթների շունտավորում. armeniamedicalcenter.am

Վարիկոզ հիվանդությունից զատ, կան այլ ախտաբանական վիճակներ ևս, երբ զգալիորեն նեղանում են ստորին վերջույթների անոթները: Արդյունքում վատանում է ոտքերի հյուսվածքների սնուցումը...

Սրտի վնասվածք. armeniamedicalcenter.am
Սրտի վնասվածք. armeniamedicalcenter.am

Սրտի վնասվածքը պերիկարդի, սրտամկանի, հաղորդչական ուղիների վնասումն է՝ մեխանիկական ազդակի հետևանքով։

Մեխանիկական ազդակնեը տարբեր են` ծակող կտրող գործիքներ, հրազեն, սրտի ուղղությամբ...

Զարկերակային ճնշման օրվա մոնիթորինգ. armeniamedicalcenter.am
Զարկերակային ճնշման օրվա մոնիթորինգ. armeniamedicalcenter.am

Օրվա ընթացքում զարկերակային ճնշման մոնիթորինգն ախտորոշման մեթոդ է, որը հնարավորություն է տալիս արյան ճնշումը որոշել 24 ժամվա ընթացքում և ավելի ճիշտ գնահատել բուժառուի վիճակն ու առկա հիվանդության...

Ախտորոշում
ԵՊԲՀ. Զարկերակային գերճնշում ունեցող մարդկանց շուրջ կեսը տեղյակ չէ դրա մասին
ԵՊԲՀ. Զարկերակային գերճնշում ունեցող մարդկանց շուրջ կեսը տեղյակ չէ դրա մասին

«Հերացի» վերլուծականը շարունակում է հրապարակումները` նվիրված առավել տարածված ոչ վարակիչ հիվանդություններին:

 

Այսօրվա նյութը վերաբերվում է զարկերակային գերճնշմանը...

Թերապիա
Հոլտերի մոնիթորինգ
Հոլտերի մոնիթորինգ

Հոլտեր մոնիթորինգը երկարատև էլեկտրասրտագրության (ԷՍԳ) ժամանակ սրտի աշխատանքը գրանցվում է 24 (երբեմն՝ 48-72) ժամվա ընթացքում: Այդ ընթացքում սրտի կծկումների թիվը հասնում է մոտավորապես...

Ախտորոշում
Խոլեսթերինի ռիսկերը և գենդերային տարբերությունները. armeniamedicalcenter.am
Խոլեսթերինի ռիսկերը և գենդերային տարբերությունները. armeniamedicalcenter.am

Բարձր խոլեսթերինի ռիսկի մակարդակները տարբեր են՝ կախված տարիքից և սեռից: Առողջ սիրտը երկար ու առողջ կյանքի շարժիչ ուժերից է: Թե՛ տղամարդիկ և թե՛ կանայք կարող են ունենալ խոլեսթերինի բարձր...

Զարկերակային գերճնշում. nairimed.com
Զարկերակային գերճնշում. nairimed.com

Զարկերակային գերճնշումը (ԶԳ) տարածված, հանրային առողջության համար լուրջ խնդիր ներկայացնող սիրտ-անոթային հիվանդություն է...

Ո՞ր դեպքերում և ինչպե՞ս է կատարվում սրտի անոթների ստենտավորումը
Ո՞ր դեպքերում և ինչպե՞ս է կատարվում սրտի անոթների ստենտավորումը

«Արամյանց» ԲԿ ընդհանուր և ինվազիվ սրտաբանական բաժանմունքը վերաբացումից հետո աշխատում է ժամանակակից տեխնիկական հագեցվածությամբ: Նորացվել է գործիքակազմը: Աշխատում են շուրջօրյա, շտապ կարգով...

Բժշկական կազմակերպություններ և կենտրոններ
Զարկերակային հիպերտենզիա. armeniamedicalcenter.am
Զարկերակային հիպերտենզիա. armeniamedicalcenter.am

Զարկերակային հիպերտենզիան /ԶՀ/ 140/90 մմ. սնդ․ սյուն և ավելի զարկերակային ճնշման բարձրացումն է:

Այս վիճակի տեսակներից մեկը էսենցիալ հիպերտենզիան է /հիպերտոնիկ հիվանդությունը/...

Հաճախասրտություն. armeniamedicalcenter.am
Հաճախասրտություն. armeniamedicalcenter.am

Հաճախասրտությունը՝ տախիկարդիան, սրտային ռիթմի տարածված խանգարում է, նրա հաճախացումը /հաճախ մեկ րոպեում 90-ից ավելի սրտի կծկումներով/...

Ինչպիսի՞ զարկերակային ճնշման դեպքում պետք է բուժվել. nairimed.com
Ինչպիսի՞ զարկերակային ճնշման դեպքում պետք է բուժվել. nairimed.com

Զարկերակային գերճնշմամբ տառապում է յուրաքանչյուր հինգերորդ մարդը, իսկ 50 տարի հետո՝ յուրաքանչյուր երկրորդը։ Այդ վիճակից լիովին ազատվել հնարավոր չէ, սակայն անպայման պետք է սեփական ճնշումը վերահսկել...

Մագիստրալ անոթների դուպլեքս հետազոտություն. հարցազրույց սոնոգրաֆիստ Հասմիկ Օհանյան. armeniamedicalcenter.am
Մագիստրալ անոթների դուպլեքս հետազոտություն. հարցազրույց սոնոգրաֆիստ Հասմիկ Օհանյան. armeniamedicalcenter.am

Անոթների դուպլեքս կամ տրիպլեքս ուլտրաձայնային սքանավորումը ախտորոշման նորագույն մեթոդներից է: Այն հնարավորություն է տալիս ստանալ անոթների երկչափ պատկեր, որի հիման վրա անոթային բոլոր ախտաբանությունների...

Ախտորոշում
Նախասրտերի շողացում և թրթռում (շողացող առիթմիա). nairimed.com
Նախասրտերի շողացում և թրթռում (շողացող առիթմիա). nairimed.com

Շողացող առիթմիան անկանոն, հաճախացած սրտխփոցն է, որը կարող է բարձրացնել կաթվածի, սրտային անբավարարության և այլ սիրտ-անոթային բարդությունների ռիսկը։ Տվյալ վիճակը նախասրտերի՝ սրտի երկու վերին...

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ