Ինչպես նախապատրաստվել էլեկտրասրտագրությանը. խորհուրդ են տալիս բժիշկները. nairimed.com

Սրտի շրջանում ցավերի դեպքում բժիշկն անպայման հիվանդին ուղարկում է էլեկտրասրտագրության (ԷՍԳ)։ Այս հետազոտությունը ամենապարզերից է, սակայն` շատ տեղեկատվական։ Որպեսզի այն չխեղաթյուրի արդյունքները, սրտաբանները խորհուրդ են տալիս չանտեսել ԷՍԳ նախապատրաստման կանոնները։

Ի՞նչ է ԷՍԳ-ն

ԷՍԳ-ն սրտամկանի աշխատանքի ոչ միջամտական հետազոտումն է որոշակի ժամանակում։ Հետազոտությունն իրականացվում է հատուկ էլեկտրոդների օգնությամբ, որոնք ամրանում են կրծքավանդակի որոշակի կետերին։ Ընդունվում են հետազոտվողի սրտային իմպուլսները, ուժեղացվում և փոխանցվում են գալվանոմետրին։ Այս ազդակները ատամնավոր գծերի տեսքով գրանցվում են գրանցող սարքի օգնությամբ։

Ատամների բարձրությունը և տևողությունը պետք է համապատասխանեն հաստատված նորմային։ Ցանկացած շեղում վկայում է սրտի խնդրի մասին։ Փորձառու բժիշկը կարող է ճիշտ ախտորոշել` ըստ սրտագրության արդյունքների։

Ինչ է ցույց տալիս ԷՍԳ-ն

Որպես անվտանգ և արդյունավետ հետազոտություն, այն նշանակվում է բոլորին՝ առանց բացառության։ ԷՍԳ-ն հնարավորություն է տալիս ժամանակին հայտնաբերել սիրտ-անոթային ախտաբանությունները և ընտրել ճիշտ բուժում։

Սրտագրությունը հնարավորություն է տալիս որոշել սրտի հետևյալ հատկությունները.

• սրտի կծկումների հաճախությունը,
• սրտամկանի պատի հաստությունը,
• կալիումի, մագնեզիումի փոխանակության խանգարումը,
• սրտամկանի վնասումը,
• սրտային խթանիչի աշխատանքի որակը,
• սրտի շրջանում ցավերի աղբյուրը (դրանք պայմանավորված են սրտայի՞ն, թե՞ այլ ախտաբանություններով)։

Եթե ճիշտ է իրականացվել պացիենտի նախապատրաստումը ԷՍԳ հետազոտությանը, ապա հնարավոր է ախտորոշել.

• առիթմիան,
• հաճախասրտությունը,
• կարդիոմիոպաթիան,
• սրտի իշեմիկ հիվանդությունը,
• պերիկարդիտը,
• ինֆարկտը։

Հետազոտության իրականացման հաճախությունը

ԷՍԳ իրականացման ժամանակ կրծքավանդակին ամրացված տվիչները որևէ ազդեցություն չեն թողնում օրգանիզմի վրա։ Դրանց հիմնական խնդիրը սրտային իմպուլսների ստացումը և փոխանցումն է։ Այդ պատճառով ԷՍԳ-ն  չի կարող որևէ վնաս հասցնել մարդուն, եթե նույնիսկ այս հետազոտությունն իրականացվի ամեն օր։

Բժիշկները հիմնավորված են համարում ԷՍԳ իրականացման հետևյալ հաճախությունը.

• Մինչև 40 տարեկան առողջ բնակչությանը հետազոտությունը բավարար է տարեկան մեկ անգամ։
• Սիրտ-անոթային համակարգի քրոնիկ հիվանդություններով տառապող պացիենտների ԷՍԳ հետազոտության գրաֆիկը որոշվում է բուժող բժշկի կողմից։ Սովորաբար, խորհուրդ է տրվում հետազոտությունն իրականացնել եռամսյակը մեկ անգամ։
• Ռիսկի խմբի մասնագիտությամբ մարդկանց  (օրինակ, արտակարգ իրավիճակների բժշկական ծառայություն) խորհուրդ է տրվում հետազոտվել կիսամյակը մեկ անգամ։  
• 40 տարեկանից հետո խորհուրդ է տրվում հետազոտվել 3-6 ամիսը մեկ անգամ։ ԷՍԳ հետազոտության հաճախությունը պայմանավորված է առողջական վիճակով և բացառապես որոշվում է բժշկի կողմից։

ԷՍԳ պարտադիր նշանակվում է հղիներին։ Ապագա մայրերի մոտ փոխվում է հորմոնային ֆոնը։ Այս փոփոխությունները ազդում են արյան շրջանառության վրա։ Այդ պատճառով չի կարելի անտեսել ԷՍԳ-ն։ Հետազոտության հաճախությունը պայմանավորված է միայն կնոջ վիճակով և հղիության ընթացքով։

Հետազոտության նախապատրաստում

Շատերը համոզված են, որ ԷՍԳ-ն որևէ նախապատրաստում չի պահանջում։ Այս պացիենտների մոտ սրտագրությունը հաճախ տալիս է կեղծ արդյունքներ և, նույնիսկ, կարող են վկայել սրտի ախտաբանության զարգացման մասին։ Սխալ տվյալներ ստանալու ռիսկը բացառելու համար սրտաբանները խորհուրդ են տալիս չանտեսել հետազոտության նախապատրաստման  պարզ կանոնները։

Հետազոտության նախօրեին

Պացիենտները, ում նշանակված է ԷՍԳ, հետազոտության նախապատրաստումը պետք է սկսեն մեկ օր առաջ՝ իրականացնելով հետևյալ միջոցառումները:

• Լիարժեք հանգիստ։ ԷՍԳ հետազոտության նախօրեին անհրաժեշտ է հնարավորին զերծ մնալ սթրեսային իրավիճակներից։ Սրտագրության արդյունքները կարող են խեղաթյուրել հուզումները, տագնապային վիճակները։  
• Լիարժեք քուն։ Հետազոտությունից առաջ անհրաժեշտ է լավ քնել։ Հոգնած օրգանիզմում սիրտը գործում է ուժեղացված ռեժիմով։
• Հրաժարվել ալկոհոլից։ Խստիվ արգելված է նախքան ԷՍԳ-ն կիրառել սպիրտային խմիչքներ։ Ալկոհոլը խտացնում է արյունը, ինչի արդյունքում սիրտը սկսում ավելի ակտիվ է աշխատել։
• Ճիշտ սնուցում։ Չի կարելի ԷՍԳ-ից առաջ ծանրաբեռնել օրգանիզմը ծանր ընթրիքով կամ նախաճաշով։ Ցանկալի է սննդակարգից բացառել յուղային, ծանր սնունդը։ Այլապես օրգանիզմը բոլոր ռեզերվները կծախսի մարսողության վրա, իսկ սիրտը ստիպված հյուծված կաշխատի։
• Հրաժարվել ֆիզիկական ակտիվությունից։ Որպեսզի սրտագրությունը հավաստի արդյունքներ ցույց տա, բժիշկները խորհուրդ են տալիս ԷՍԳ-ի նախօրեին հրաժարվել սպորտային պարապմունքներից, առավոտյան խուսափել մարզանքից և վազքից։
• Բացառել ջերմային միջոցառումները։ Խորհուրդ չի տրվում ԷՍԳ-ից առաջ տաք ջով լողանալ կամ սաունա գնալ։  Բժիշկները խորհուրդ են տալիս հրաժարվել լոգանքների ընդունումից։ Ցանկացած ջերմային միջոցառում կարող է ուժեղացնել արյունամատակարարումը և սրտի ակտիվությունը։
• Դեղորայքի ընդունում։ Հետազոտության նախօրեին անհրաժեշտ է լիովին բացառել դեղերի ընդունումը` բացի կանոնավոր նշանակվածներից։ Վերջիններիս մասին բժիշկը պետք է անպայման տեղեկացված լինի։

ԷՍԳ իրականացման օրը

ԷՍԳ իրականացման ճիշտ նախապատրաստումը ներառում է հետևյալ խորհուրդները.

• Հրաժարվել սուրճից։ Հետազոտության օրը ցանկալի է սննդակարգից բացառել կոֆեին պարունակող ըմպելիքները։ Դրանց թվում են խիտ սուրճը, թեյը, որոշ գազավորված ըմպելիքներ։ Կտրականապես արգելվում է էներգետիկ ըմպելիքների ընդունումը։
• Բացառել կրեմների կիրառումը։ Նախքան հետազոտությունը չի կարելի կրծքավանդակի վրա քսել յուղային լոսյոններ կամ քսուկներ։ Այս կոսմետիկան կարող է մարմնի մակերևույթին թաղանթ առաջացնել, որի հետ տվիչները բավականին դժվար են շփման մեջ մտնում։
• Հրաժարվել ծխելուց։ ԷՍԳ իրականացնելուց 2-3 ժամ առաջ չծխել։ Նիկոտինը բերում է անոթների խիստ նեղացման՝ ակտիվացնելով սրտի աշխատանքը։
• Ճիշտ հագուստ։ Սրտի իմպուլսները գրանցող տվիչները դրվում են կրծքավանդակի շրջանում, ինչպես նաև դաստակների և ձկնամկանների շրջանում։ Մարմնի այս հատվածները հետազոտությունից առաջ պետք է մերկացնել։ Ցանկալի է այնպիսի հագուստ ընտրել, որը հնարավորություն կտա ճիշտ դնել էլեկտրոդները և մարմնի վրա ճնշում չգործադրել։

Սրտաբանները խորհուրդ են տալիս ներկայանալ ԷՍԳ հետազոտությունից 15-20 րոպե առաջ։ Անհրաժեշտ է նստել, խորը շնչել՝ քայլելու հետևանքով սրտի արագացած աշխատանքը կարգավորելու համար։

ԷՍԳ արդյունքները խեղաթյուրող 3 պատճառները

Բժիշկները պնդում են, որ հաճախ ԷՍԳ սխալ արդյունքներ ստացվում են հետևյալ դեպքերում.

• Էլեկտրոդների սխալ տեղադրում։ Այս սխալը միշտ չէ, որ պայմանավորված է բուժաշխատողներով։ Եթե հետազոտվողը մարմնի վրա քսել է յուղոտ քսուկ, ապա տվիչը պարզապես չի կարող ամրանալ անհրաժեշտ տեղում։
• Բարձր գրգռականություն։ Եթե նախօրեին սթրեսներ են եղել կամ պացիենտը չի հասցրել հետազոտությունից առաջ թուլանալ, ապա սրտի կծկումների հաճախությունը զգալիորեն կգերազանցի սովորականին։
• Դեղորայքի ընդունում։ Սիրտը շատ զգայուն է տրանկվիլիզատորների, հակադեպրեսանտների, նոոտրոպների և սեդատիվ դեղերի ընդունման նկատմամբ։

Եթե ԷՍԳ արդյունքները շատ են շեղված, անհրաժեշտ է ուշադրությամբ վերլուծել՝ արդյո՞ք խախտված չեն հետազոտության նախապատրաստման կանոնները։ Պետք է միանգամից  խուճապի չմատնվել։ Կրկնակի հետազոտուոյունը կարող է լիովին բացառել  հայտնաբերված բոլոր  «շեղումները»։

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ