Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

 

Սալուտեմ 4.2021

Արմեն Նազարյան. «Թող արշալույսները միշտ խաղաղ լինեն». Սալուտեմ ամսագիր №4

Արմեն Նազարյան. «Թող արշալույսները միշտ խաղաղ լինեն». Սալուտեմ ամսագիր №4

Մեր զրուցակիցն է ՀՀ առողջապահության նախարարի տեղակալ, բ.գ.թ, բժշկական ծառայության գնդապետ Արմեն Նազարյանը:


- Ինչպե՞ս է անդրադարձել համավարակը հոսպիտալի գործունեության վրա։


- 2020 թվականի մարտ ամսին մեր հանրապետությունում արձանագրվեց կորոնավիրուսային վարակով առաջին դեպքը։ Հետզհետե հիվանդների թիվն ավելացավ։ Նրանց հիմնական բուժումն իրականացնում էր «Նորք» ինֆեկցիոն կլինիկական հիվանդանոցը, որտեղ մինչ այդ գործում էր առանձնացված բաժանմունք՝ զինծառայողներին մասնագիտացված բուժօգնություն ցուցաբերելու համար։ Համաճարակային ռեժիմի պահպանման նպատակով զինծառայողներն արագ տեղափոխվեցին բժշկական այլ հաստատություններ, ինքներս էլ հոսպիտալում անցանք հիվանդանոցային այն ռեժիմին, որը սահմանված էր ՀՀ առողջապահության նախարարության կողմից։ Է՛լ ավելի սահմանափակվեց մուտքն ու ելքը բոլոր հոսպիտալներ, պաշտպանության նախարարի և գըլխավոր շտաբի պետի համապատասխան հրամաններով սահմանափակվեցին զինծառայողների տեղաշարժերը՝ ազատարձակումները, կարճաժամկետ արձակուրդները, արգելվեցին զինծառայողների և քաղաքացիների ելքն ու մուտքը զորամասեր, դադարեցվեցին պարտադիր ժամկետային զինծառայողների տեսակցությունները։ Այս ամենի շնորհիվ կարողացանք հնարավորինս սահմանափակել վարակի ներթափանցումը բանակ։


- Ինչպիսի՞ն է ռազմական բժշկի առօրյան հոսպիատալային և զորամասային օղակներում խաղաղ օրերին և պատերազմի ժամանակ:


- Ռազմական բժշկի առօրյան, ինքնին, առանձնահատուկ է։ Օրը ռազմական բժշկի համար ո՛չ սկիզբ ունի, ո՛չ ավարտ։ Ռազմական բժշկի մասնագիտությունն ընտրած մարդն իր օրվա 24 ժամը, շաբաթվա՝ 7 և ամսվա 30-31 օրերը նվիրում է իր աշխատանքին։ Զինվորական ծառայությունն անընդհատ գործընթաց է, և զինվորական բժշկությունն էլ հետևում է այդ անընդհատ գործընթացի բուժապահովմանը։ Սրանով է պայմանավորված մեր աշխատանքի առանձնահատկությունը։ Խաղաղ պայմաններ լինեն, թե պատերազմ՝ զինվորական բժշկության պահանջն է առավելագույնս հետևողական և ուշադիր լինել յուրաքանչյուր զինծառայողի առողջության նկատմամբ։


Պատերազմը վերացնում է տարանջատումը ռազմական և ոչ ռազմական բժիշկների միջև։ Վերջին պատերազմի փորձը ցույց տվեց, որ մեր բոլոր բժիշկները անհրաժեշտության դեպքում դառնում են զինվորական բժիշկ և իրենց գործն անում են մեծ հաջողությամբ։ 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին Ադրբեջանի կողմից Արցախի Հանրապետության դեմ սանձազերծված պատերազմի բուժապահովման ընթացքում ո՛չ միայն մեր հանրապետության բոլոր բժիշկները, այլև միջին ու կրտսեր բուժանձնակազմը ցուցաբերել են զինվորականին բնորոշ հատկություններ և պատասխանատվություն։

 

մարտադաշտից վիրավորների բուժտարհանումը և հոսպիտալ տեղափոխումը մարտադաշտից վիրավորների բուժտարհանումը և հոսպիտալ տեղափոխումը


- Ինչպե՞ս էիք կազմակերպում մարտադաշտից վիրավորների բուժտարհանումը և հոսպիտալ տեղափոխումը պատերազմի օրերին:


- Մարտի դաշից վիրավորների տարհանումը իրականացվում էր զորամասի բուժանձնակազմի ուժերով։ Փորձեմ ներկայացնել բուժապահովման կառուցվածքը. վաշտն ունի սանհրահանգիչ, որը պատասխանատու է իր վաշտի զինծառայողներին առաջին օգնություն ցուցաբերելու և, անհրաժեշտության դեպքում, գումարտակի բուժկետ տեղափոխելու համար: Վաշտը գործում է գումարտակի կազմում, որտեղ միջին մասնագիտական կրթությամբ բուժանձնակազմի ղեկավարությամբ գործում է գումարտակի բուժկետը, որը պատասխանատու է գումարտակի անձնակազմի մինչբժշկական օգնության կազմակերպման համար։ Գնդային օղակում գործում է գնդի բուժկետը, որտեղ կան համապատասխան մասնագիտացմամբ բժիշկներ, որոնք պատասխանատու են ամբողջ անձնակազմի բուժապահովման համար։ Այս կառուցվածքին համապատասխան՝ վաշտային օղակում զինծառայողներին ցուցաբերվում է առաջին օգնություն, գումարտակային օղակում՝ մինչբժշկական, իսկ գնդային մակարդակում՝ բժշկական օգնություն։

 

Վիրավոր զինծառայողի տարհանումը մարտի դաշտից հենց այդ հերթականությամբ է իրականցվում՝ վաշտի վիրավորների հավաքման կետ, հետո՝ գումարտակի բուժկետ, հետո՝ գնդի բուժկետ։ Սակայն 44-օրյա պատերազմի տեմպը հնարավորություն չտվեց պահպանելու բուժօգնության՝ վերը նկարագրված փուլայնությունը։ Ամբողջ բուժապահովումը՝ վաշտային օղակից մինչև գնդային օղակ, կատարվում էր հընթացս։ Վիրավորին դուրս էին բերում մարտի դաշտից, ցուցաբերում հնարավոր բուժօգնություն, և անմիջապես տեղափոխում որակավորված բուժկենտրոն, ինչի շնորհիվ էապես կըրճատվում էր այն թանկ ժամանակը, որն անցնում է՝ մինչև վիրավորը ստանում է որակավորված բուժօգնություն։


- Առավել հաճախ ի՞նչ վնասվածքներ և բարդություններ էին հանդիպում:


- Քանի որ 44-օրյա պատերազմի ընթացքում կիրառվում էին տարբեր զինատեսակներ՝ հրաձգային, հրետանային, ավիացիոն, անօդաչու թռչող սարքեր, ուստի շատ էին բեկորային վիրավորումները։ Կային նաև հրազենային, գնդակային վիրավորումներ, բայց գերակշռում էին բեկորային վիրավորումները։


- Նոր սերնդի զենքեր, նոր վնասվածքներ։ Պատրա՞ստ էր մեր բժշկությունը դիմակայելու այդ փորձությանը:


- Ցավոք, պատերազմը դարձավ այն փորձությունը, որի միջով անցնելով` ապացուցեցինք, որ մեր բժշկությունը կայացած է, մեր բժիշկները պրոֆեսիոնալներ են և ցանկացած իրավիճակում կարող են իրենց առջև ծառացած խնդիրները կատարել մեծ արդյունավետությամբ։ Առաջինն ամենածանր բեռն իրենց վրա կրեցին մարզային բժշկական կենտրոնները, որտեղ ցուցաբերվում էր որակավորված բուժօգնություն, իրականացվում էր վիրավորների տեսակավորում և տարհանում դեպի մասնագիտացված բուժկենտրոններ։ Այդ ընթացքում ականատես եղանք առողջապահական համակարգի կազմակերպվածությանը և մասնագիտական բարձր պատրաստականությանը։ Չմոռանանք, որ այդ ժամանակ սպիտակ բանակը գործում էր երկու ճակատով՝ կորոնավիրուս և պատերազմ։ Երկու ուղղություններում էլ առողջապահական համակարգը լիարժեք կատարեց իր առջև դրված խնդիրը։


- Որքանո՞վ էր հնարավոր այդ պայմաններում հոգեբանական օգնության ցուցաբերել զինծառայողին:


- Եթե վիրավորումն այն աստիճանի էր, որ զինվորը կարողանում էր հաղորդակցվել, բժշկի յուրաքանչյուր խոսքը նրա համար հոգեբանական աջակցություն էր, որովհետև բժիշկն ինքնին հիվանդի, առավել ևս`վիրավորի համար, փրկչի դեր է կատարում։ Նրա ամեն բառը վիրավորի համար մեծ հոգեբանական աջակցություն է։ Արդեն կազդուրված վիրավորների հետ մեր հետագա շփումների ընթացքում հասկացել ենք, որ առաջին բժիշկը, ում հետ նրանք հանդիպել են, իր խոսքով, իր վերաբերմունքով իսկապես հուսադրել է նրանց, վստահություն ներշնչել, որ ապաքինվելու է, դուրս է գալու այդ վիճակից։ Իրականում բժշկի խոսքը պացիենտի համար ամենաամոքիչն է և հոգեբանական մեծ ներգործություն ունի։

 

մարտադաշտից վիրավորների բուժտարհանումը և հոսպիտալ տեղափոխումը մարտադաշտից վիրավորների բուժտարհանումը և հոսպիտալ տեղափոխումը


- Ռազմական բժշկի կերպարը հատկապես ի՞նչ հատկանիշներով պիտի առանձնանա:


- Ես չէի տարանջատի բժշկին զինվորական բժըշկից, տարբերությունը սոսկ աշխատանքային ռեժիմն է, մասամբ՝ պայմանները, ինչի հետևանքով զինվորական բժշկի աշխատանքը դառնում է առավել կանոնակարգված, ինքն էլ՝ առավել խստապահանջ։ Եվ ժամանակի ընթացքում նման ռեժիմը զինվորական բժիշկների կեցվածքը դարձնում է ավելի խիստ ու ազդեցիկ, օժտում է նրանց մի շարք հատկանիշներով, որոնք մեկ այլ տեղ հնարավոր չէ ձեռք բերել։


- Որպես ամփոփում…


- Կուզենայի շնորհակալություն հայտնել մեր բժշկագիտական դպրոցին, որի շնորհիվ մենք ունենք անպարտելի սպիտակ բանակ։ Ես հպարտ եմ, որ ինքս էլ անցել եմ այդ դպրոցը։ Մեծագույն ցանկությունս է, որ մեր բոլոր բժիշկներն աշխատեն խաղաղ պայմաններում, իսկ ռազմական բժշկությունը մնա տեսական գիտություն։

 

«ՍԱԼՈՒՏԵՄ» առողջ ապրելակերպի ամսագիր
Պետական գրանցման համար․ 211․200․00969
[email protected]
+(374) 91 64 10 15
+(374) 98 79 15 15

Սկզբնաղբյուր. Սալուտեմ, առողջ ապրելակերպի ամսագիր №4
med-practic.com կայքի ադմինիստրացիան տեղեկատվության բովանդակության համար

պատասխանատվություն չի կրում
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Սուրբ Ծնունդ. աստվածային ճանապարհ դեկտեմբերի 25-ից մինչև հունվարի 6-ը
Սուրբ Ծնունդ. աստվածային ճանապարհ դեկտեմբերի 25-ից մինչև հունվարի 6-ը

Հայ առաքելական եկեղեցին Հիսուս Քրիստոսի Ս. Ծննդյան օրը նշում է հունվարի 6-ին, իսկ կաթոլիկ եկեղեցին՝ դեկտեմբերի 25-ին: Մինչև IV դարը բոլոր քրիստոնյաները Սուրբ Ծնունդը նշել են հունվարի 6-ին...

Հիշարժան տարեթվեր Ամեն ինչ տոն օրերի մասին Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Lilevents. սիրելի զբաղմունքից` կայացած ընկերություն. Սալուտեմ ամսագիր №4
Lilevents. սիրելի զբաղմունքից` կայացած ընկերություն. Սալուտեմ ամսագիր №4

Առիթ ունեցանք ծանոթանալու Lilevents ընկերության հիմնադիր Լիլիթ Հովհաննիսյանի հետ և փորձեցինք փոքրիկ հարցազրույցի շրջանակում ներկայացնել ընկերության գործունեությանը, պարզել, թե ինչպես հաջողվեց ոչնչից ինչ-որ բան ստեղծել...

«Աջափնյակ» բժշկական կենտրոնի հաջողության գաղտնիքը. Սալուտեմ ամսագիր №4
«Աջափնյակ» բժշկական կենտրոնի հաջողության գաղտնիքը. Սալուտեմ ամսագիր №4

Աջափնյակ բժշկական կենտրոնը հիմնվել է 2019 թվականին։ Կենտրոնը մատուցում է թերապևտիկ և վիրաբուժական, ամբուլատոր ու ախտորոշիչ ծառայություններ։ 2021 թվականի սկզբից կենտրոնն արդեն համալրել էր Հայաստանի դինամիկ...

Կոսմետոլոգի մոտ. հարցազրույց Լիանա Մարկոսյանի հետ. Սալուտեմ ամսագիր №4
Կոսմետոլոգի մոտ. հարցազրույց Լիանա Մարկոսյանի հետ. Սալուտեմ ամսագիր №4

Ի՞նչպես խնամել մաշկը և ի՞նչ միջոցներ ընտրել

Դեմքի մաշկը պահանջում է ամենօրյա խնամք` օրական առնվազն երկու անգամ։ Առանձնահատուկ խնամքը...

Նշաններ, որոնք վկայում են ակնաբանական խնդիրների մասին. Սալուտեմ ամսագիր №4
Նշաններ, որոնք վկայում են ակնաբանական խնդիրների մասին. Սալուտեմ ամսագիր №4

Ակնային ախտահարումները տարեցտարի ավելանում են, որին նպաստող պատճառներն են` գենետիկան, սնուցման խանգարումները, գաջեթների ակտիվ օգտագործումը և այլն: Երեխաների մոտ ակնային ախտահարումները...

Նախապատրաստվում ենք ծննդաբերության. Սալուտեմ ամսագիր №4
Նախապատրաստվում ենք ծննդաբերության. Սալուտեմ ամսագիր №4

Հղիության 37 շաբաթն անցնելուց հետո ապագա մայրիկը պետք է նախապատրաստվի ծննդաբերության: Չափազանց կարևոր է փաստաթղթերի և ծննդատուն տանելու պայուսակի պարտադիր և ցանկալի իրերի ցանկը կազմելը...

Ցրտային եղնջացան. Սալուտեմ ամսագիր №4
Ցրտային եղնջացան. Սալուտեմ ամսագիր №4

Ցրտային եղնջացանն օրգանիզմի յուրահատուկ արձագանքն է ցածր ջերմաստիճանի, սառը օդի, ջրի, անգամ սեփական սառած քրտինքի ազդեցությանը: Այն արտահայտվում է մաշկի՝ վերոնշյալ ազդեցություններին ենթարկված...

Չոր մաշկ՝ ախտաբանությո՞ւն, թե՞ նորմա. Սալուտեմ ամսագիր №4
Չոր մաշկ՝ ախտաբանությո՞ւն, թե՞ նորմա. Սալուտեմ ամսագիր №4

Մաշկն օրգանիզմի ամենամեծ և մարդու կողմից ամենատեսանելի օրգանն է, հետևաբար հենց մաշկն է ամենաշատ տեղեկություններ հաղորդում օրգանիզմի և նրանում կատարվող ֆիզիոլոգիական ու ախտաբանական գործընթացների մասին...

Ֆարինգիտ. արդեն ձմեռ է. Սալուտեմ ամսագիր №4
Ֆարինգիտ. արդեն ձմեռ է. Սալուտեմ ամսագիր №4

Արդեն ձմեռ է, իսկ տարվա այս եղանակին, սովորաբար, գլուխ են բարձրացնում վերին շնչառական ուղիների վարակները։ Վարակի մուտքի դռներ են բերանը և վերին շնչուղիները։ Վարակը վերին շնչառական ուղիներով ներթափանցում է...

Կառլեն Ադամյան. «Բժշկի խոսքն ավելին է, քան դեղահաբը». Սալուտեմ ամսագիր №4
Կառլեն Ադամյան. «Բժշկի խոսքն ավելին է, քան դեղահաբը». Սալուտեմ ամսագիր №4

Բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս, Սրտաբանների եվրոպական միության պատվավոր անդամ, Եվրասիական երկրների սրտաբանների ասոցիացիայի նախագահության անդամ...

Կարեն Մելիքսեթյան. «Ամեն փրկած կյանք լուսավոր կետ է». Սալուտեմ ամսագիր №4
Կարեն Մելիքսեթյան. «Ամեն փրկած կյանք լուսավոր կետ է». Սալուտեմ ամսագիր №4

Մեր զրուցակիցն է բժիշկ-արյունաբան, պրոֆեսոր Ռ. Հ. Յոլյանի անվան արյունաբանական կենտրոնի բուժական ծառայության գծով փոխտնօրեն Կարեն Մելիքսեթյանը...

«Տարվա բժիշկ», «Տարվա բուժհիմնարկ» Հուսո Աստղ-2021 ամենամյա մրցանակաբաշխությունը. Սալուտեմ ամսագիր №4.
«Տարվա բժիշկ», «Տարվա բուժհիմնարկ» Հուսո Աստղ-2021 ամենամյա մրցանակաբաշխությունը. Սալուտեմ ամսագիր №4.

2021 թվականի սեպտեմբերի 5-ին Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում կայացավ «Համազգային վստահություն» խորհրդի կողմից կազմակերպված «Տարվա բժիշկ» և «Տարվա բուժհիմնարկ»...

Հետաքրքիր փաստեր Սուրբ Ծննդյան տոնի և Ամանորի մասին. Սալուտեմ ամսագիր №4
Հետաքրքիր փաստեր Սուրբ Ծննդյան տոնի և Ամանորի մասին. Սալուտեմ ամսագիր №4

Ամանորի տոնածառ


Տոնածառի պատմությունը շատ հին է, սկիզբ է առնում հոների ժամանակներից և առնչվում է Կենաց ծառի պաշտամունքի հետ...

Պատմության էջերից Ամեն ինչ տոն օրերի մասին
Ամանորն ամենահին ու ամենասպասված տոնն է աշխարհում. Սալուտեմ ամսագիր №4
Ամանորն ամենահին ու ամենասպասված տոնն է աշխարհում. Սալուտեմ ամսագիր №4

Ամանորը տարբեր երկրներում նշվում է ազգային ավանդույթների համաձայն, սակայն գլխավոր խորհրդանիշը գրեթե ամեն տեղ համարվում է զարդարված եղևնին։ Տոնից անբաժան են զարդաշղթաները, զանգերը, շամպայնը, նվերները, բարեմաղթանքները...

Պատմության էջերից Ամեն ինչ տոն օրերի մասին

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ