Սալուտեմ 3.2021
Արևային ճառագայթում: Արևային բռնկումները՝ բարձր ճառագայթման վտանգ. Սալուտեմ ամսագիր №3
![Արևային ճառագայթում: Արևային բռնկումները՝ բարձր ճառագայթման վտանգ. Սալուտեմ ամսագիր №3 Արևային ճառագայթում: Արևային բռնկումները՝ բարձր ճառագայթման վտանգ. Սալուտեմ ամսագիր №3](up/article/big/file_59785_3930238.jpg)
Արևը լույսի և ջերմության աղբյուր է, որն անհրաժեշտ է Երկրի ամբողջ կենդանական աշխարհին։ Լույսի ֆոտոններից բացի այն արձակում է կոշտ իոնիզացնող ճառագայթներ, որոնք բաղկացած են հելիումի միջուկից և պրոտոններից։ Ինչո՞ւ է դա տեղի ունենում։
Արևային ճառագայթման պատճառները
Արևային ճառագայթումը (ԱՃ) տեղի է ունենում ցերեկային ժամերին՝ արևի մթնոլորտում քրոմոսֆերային բռնկումների ժամանակ։ Արևային նյութի մի մասն արտանետվում է տիեզերական տարածություն՝ ձևավորելով տիեզերական ճառագայթներ, որոնք հիմնականում բաղկացած են հելիումի ոչ մեծ քանակությամբ միջուկներից և պրոտոններից։ Այս լիցքավորված մասնիկներն արևային բռնկման տեսանելի լինելուց 15-20 րոպե հետո հասնում են Երկրի մակերևույթին։
Օդը հատում է առաջնային տիեզերական ճառագայթումը՝ առաջացնելով կասկադային միջուկային հեղեղ, որը բարձրության նվազման հետ մարում է։ Արդյունքում առաջանում են նոր մասնիկներ՝ պիոններ, որոնք տրոհվում և վերածվում են մյուոնների։ Սրանք թափանցում են մթնոլորտի ստորին շերտեր և ընկնում Երկրի վրա՝ թաղվելով 1500 մետր խորության տակ։ Հենց մյուոններն են պատասխանատու երկրորդային տիեզերական և բնական ճառագայթման համար, որոնք ազդում են մարդու վրա։
Արևային ճառագայթման սպեկտրը
ԱՃ սպեկտրը ներառում է կարճ և երկար ալիքային ճառագայթներ.
- գամմա-ճառագայթներ,
- ռենտգեն ճառագայթներ,
- ուլտրամանուշակագույն ճառագայթում,
- տեսանելի լույս,
- ինֆրակարմիր ճառագայթում։
ԱՃ ավելի քան 95%-ն ընկնում է «օպտիկական պատուհանի» վրա, որը կազմում է սպեկտրի տեսանելի մասը՝ ուլտրամանուշակագույն (ՈՒՄ) և ինֆրակարմիր ալիքների հարակից շրջաններով: Մթնոլորտի շերտերով անցնելիս ԱՃ ազդեցությունը թուլանում է, ամբողջ իոնիզացնող ճառագայթները, ռենտգեն և ՈՒՄ ճառագայթների գրեթե 98%-ը պահվում է Երկրի մթնոլորտի կողմից։ Գրեթե առանց կորուստների Երկիր են հասնում տեսանելի լույսը և ինֆրակարմիր ճառագայթումը, թեև դրանք էլ մասամբ կլանվում են օդում գտնվող փոշու մասնիկների և գազի մոլեկուլների կողմից։ Սա է պատճառը, որ ԱՃ-ը Երկրի մակերևույթին նկատելիորեն չի բարձրացնում ռադիոակտիվ ճառագայթումը։ ԱՃ-ը` տիեզերական ճառագայթների հետ միասին, ճառագայթման տարեկան ընդհանուր չափաբաժնի գոյացման մեջ կազմում է ընդամենը 0,3 մԶվ/տարի։ Սակայն սա միջինացված արժեք է, իրականում Երկրի տարբեր հատվածների վրա ընկնող ճառագայթումը տարբեր է՝ կախված տեղանքի աշխարհագրական դիրքից։
Որտե՞ղ է արևային իոնիզացնող ճառագայթումն ավելի ուժեղ
Տիեզերական ճառագայթների առավելագույն հզորությունն արձանագրվում է բևեռներում, իսկ նվազագույնը՝ հասարակածում։ Սա պայմանավորված է նրանով, որ Երկրի մագնիսական դաշտը դեպի բևեռներ է շեղում տիեզերքից ընկնող լիցքավորված մասնիկները։ Բացի այդ, ճառագայթումն ուժեղանում է՝ կապված բարձրության հետ. ծովի մակարդակից 10 կմ բարձրության վրա այդ ցուցանիշն աճում է 20-25 անգամ։ Ավելի մեծ չափաբաժնով ԱՃ ակտիվ ազդեցության ենթարկվում են բարձր լեռնային շրջանների բնակիչները, քանի որ մթնոլորտը լեռներում ավելի բարակ է և հեշտությամբ է անցկացնում արևից եկող գամմա-քվանտ և տարրական մասնիկների հոսանքները։
Կարևո՛ր է
Մինչև 0,3 մԶվ/ժ ճառագայթման մակարդակը լուրջ ազդեցություն չի թողնում, սակայն 1,2 մկԶ/ժ չափաբաժնի դեպքում խորհուրդ է տրվում լքել շրջանը, խիստ անհրաժեշտության դեպքում՝ գտնվել առավելագույնը կես տարի։ Նշված ցուցանիշների կրկնապատկման դեպքում պետք է այդ տարածքում գտնվել ընդամենը երեք ամիս։
Եթե ծովի մակարդակին տիեզերական ճառագայթման տարեկան չափաբաժինը կազմում է 0,3 մԶվ/տարի, ապա բարձրության ավելացման հետ յուրաքանչյուր հարյուր մետրի վրա այդ ցուցանիշն ավելանում է 0,03 մԶվ/տարով։ Ոչ մեծ հաշվարկների իրականացումից հետո կարելի է եզրակացնել, որ 2000 մ բարձրությամբ լեռներում յոթօր-յա հանգիստը կուղեկցվի 1,3 մԶվ/տարի ճառագայթմամբ և կապահովի ճառագայթման ամբողջ տարեկան նորմայի գրեթե կեսը (2,4 մԶվ/տարի)։
Եթե այսպես է, ուրեմն լեռների բնակիչները տարեկան ստանում են ճառագայթման նորման մի քանի անգամ գերազանցող չափաբաժին և պետք է ավելի հաճախ հիվանդանան լեյկոզով և քաղցկեղով, քան հարթավայրերի բնակիչները։ Իրականում այդպես չէ. լեռնային շրջաններում արձանագրվում է այս հիվանդություններից ավելի ցածր մահացություն, իսկ բնակչության մի մասը երկարակյացներ են։ Սա ապացուցում է այն փաստը, որ բարձր ճառագայթման ակտիվության վայրերում երկար մնալը բացասաբար չի ազդում մարդու օրգանիզմի վրա։
Արևային բռնկումները՝ որպես բարձր ճառագայթման վտանգ
Արևային բռնկումները մեծ վտանգ են մարդու և ամբողջ կենդանական աշխարհի համար, քանի որ արևային ճառագայթման հոսքի խտությունը կարող է գերազանցել տիեզերական ճառագայթման սովորական մակարդակը հազար անգամ։
Այսօր բազմաթիվ տվյալներ են ստացվել, որոնք վկայում են արևային ակտիվության տասնմեկամյա ցիկլերի և հիվանդությունների բռնկումների , ինչպես նաև միջատների, կաթնասունների և վիրուսների զանգվածային միգրացիաների և սեզոնային բուռն բազմացումների միջև կապի մասին։ Արյունաբանները նշում են կաթվածների քանակի ավելացում արևի առավելագույն ակտիվության շրջաններում։ Այս վիճակագրու: յունը պայմանավորված է նրանով, որ այդ շրջանում բարձրանում է մարդկանց արյան մակարդելիությունը, իսկ քանի որ սրտային հիվանդների մոտ կոմպենսատոր գործունեությունն ընկճված է, տեղի են ունենում սրտի աշխատանքի խաթարումներ:
Արևային խոշոր բռնկումներն այնքան էլ հաճախադեպ չեն՝ տարեկան 4 անգամ։ Այդ ընթացքում մեծանում են բծերի չափերը և քանակը, արևային պսակում առաջանում են հզոր պսակային ճառագայթներ՝ բաղկացած պրոտոններից և ոչ մեծ քանակությամբ ալֆա-մասնիկներից։ Աստղաբանության ամենահզոր հոսքերը գրանցվել են 1956 թ., երբ Երկրի մակերևույթին տիեզերական ճառագայթման խտությունն ավելացել է 4 անգամ։
Ինչպե՞ս վնասազերծվել
Իհարկե, լեռներում բարձր ճառագայթային ֆոնն առիթ չէ դեպի լեռներ ուղևորությունից հրաժարվելու համար։ Պարզապես պետք է մտածել անվտանգության միջոցների մասին և ճանապարհորդել շարժական ռադիոմետրով, որը կօգնի վերահսկել ճառագայթման մակարդակը և, անհրաժեշտության դեպքում, սահմանափակել վտանգավոր շրջաններում գտնվելու ժամանակը։ Այն վայրերում, որտեղ հաշվիչի ցուցիչը ցույց է տալիս 7 մկԶվ/ժ իոնիզացնող ճառագայթում, պետք է մեկ ամսից ավելի չմնալ։
https://www.quarta-rad.ru
«ՍԱԼՈՒՏԵՄ» առողջ ապրելակերպի ամսագիր
Պետական գրանցման համար․ 211․200․00969
[email protected]
+(374) 91 64 10 15
+(374) 98 79 15 15
![](images/calendar.png)
Կարդացեք նաև
![Աուտիզմը՝ որպես զարգացման ընդհանուր խանգարում. Սալուտեմ ամսագիր №3 Աուտիզմը՝ որպես զարգացման ընդհանուր խանգարում. Սալուտեմ ամսագիր №3](up/article/small/file_59780_3019494.jpg)
Հոգեբանական զարգացման ընդհանուր խանգարումները բնորոշվում են սոցիալական փոխհարաբերություններում և հաղորդակցման ոլորտում որակական շեղումներով, ինչպես նաև հետաքրքրությունների...
![](images/calendar.png)
![Գլաուկոմա. Սալուտեմ ամսագիր №3 Գլաուկոմա. Սալուտեմ ամսագիր №3](up/article/small/file_59803_7709453.jpg)
Գլաուկոման հիվանդություն է, որն ախտահարում է տեսողական նյարդը և հանգեցնում անդառնալի կուրության։ Այն անդառնալի կուրության հիմնական պատճառներից է և նման հիվանդությունների շարքում գրավում է երկրորդ տեղը...
![](images/calendar.png)
![Ճանապարհորդի դեղատուփը. Սալուտեմ ամսագիր №3 Ճանապարհորդի դեղատուփը. Սալուտեմ ամսագիր №3](up/article/small/file_59810_7953457.jpg)
Սկսվել է երկար սպասված արձակուրդային հրաշալի ժամանակաշրջանը։ Ձմեռվա երկար երեկոներին շատերս էինք երազում, թե ինչպես պիտի կապենք ճամպրուկները, ընտրում էինք ճամփորդական երթուղիներ...
![](images/calendar.png)
![«Լավ վիրաբույժը պետք է նաև լավ մարդ լինի». Հովհաննես Սարուխանյան. Սալուտեմ ամսագիր №3 «Լավ վիրաբույժը պետք է նաև լավ մարդ լինի». Հովհաննես Սարուխանյան. Սալուտեմ ամսագիր №3](up/article/small/file_59621_9213322.jpg)
Խոստովանում է՝ եթե նորից վիճակվեր ընտրություն կատարել, ապա կրկին բժշկի մասնագիտությունը կընտրեր։ Իր հաջողությունների ու ձեռքբերումների, հաղթահարած դժվարությունների մասին վաստակաշատ...
![](images/calendar.png)
![«Ասացի՝ ուզում եմ սրտաբան դառնալ, որ բուժեմ պապիկիս հիվանդությունից ունեցող մարդկանց». Սարգիս Կիրամիջյան. Սալուտեմ ամսագիր №3 «Ասացի՝ ուզում եմ սրտաբան դառնալ, որ բուժեմ պապիկիս հիվանդությունից ունեցող մարդկանց». Սարգիս Կիրամիջյան. Սալուտեմ ամսագիր №3](up/article/small/file_59619_6591920.jpg)
Մեր հայրենակից Սարգիս Կիրամիջյանը, որ բնակություն է հաստատել ԱՄՆ-ում, իր մասնագիտական ուղին մանուկ հասակում է ընտրել։ Փոքրիկ Սարգսի վրա խոր ազդեցություն էր թողել սիրելի պապիկը, որ երկար տարիներ տառապում էր...
![](images/calendar.png)
![Կոփում. Սալուտեմ ամսագիր №3 Կոփում. Սալուտեմ ամսագիր №3](up/article/small/file_59809_7131596.jpg)
Կոփման ընդհանուր կանոնն ամեն օր սխրանք գործելն է։ Եթե սովորել եք երկար ժամանակ կիրառվող որևէ մեթոդի, ժամանակն է ընդլայնել հնարավորությունների հորիզոնները...
![](images/calendar.png)
![Ինչպես խնամել ոտքերը. Սալուտեմ ամսագիր №3 Ինչպես խնամել ոտքերը. Սալուտեմ ամսագիր №3](up/article/small/file_59808_1154069.jpg)
Ոտքերն օգնում են տեղաշարժվել ամբողջ օրվա ընթացքում: Ամեն օր քայլքի ժամանակ ոտքերը, փաստորեն, իրենց վրա կրում են քաշը կրկնակի գերազանցող ծանրաբեռնվածություն: Այդ պատճառով շատ կարևոր է խնամել դրանք...
![](images/calendar.png)
![Ինչ պետք է իմանալ ջերմային կամ արևային հարվածի մասին. Սալուտեմ ամսագիր №3 Ինչ պետք է իմանալ ջերմային կամ արևային հարվածի մասին. Սալուտեմ ամսագիր №3](up/article/small/file_59805_5854621.jpg)
Ջերմային հարված սովորաբար տեղի է ունենում, երբ մարդը գերտաքանում է։ Դա կարող է պատահել աշխատելիս, մարզվելիս կամ պարզապես շոգ վայրում գտնվելիս։ Ջերմային հարվածը չբուժելու դեպքում կարող են վնասվել ներքին օրգանները...
![](images/calendar.png)
![Արևային ալերգիա. Սալուտեմ ամսագիր №3 Արևային ալերգիա. Սալուտեմ ամսագիր №3](up/article/small/file_59782_4296644.jpg)
Արևային ճառագայթները ոչ միայն տաքացնում են մեզ՝ անասելի ուրախություն պարգևելով հատկապես ձմռան ցրտին, այլև ամրացնում են մեր իմունիտետը։ Սակայն, ցավոք, արևի տակ մնալը որոշ մարդկանց մոտ կարող է...
![](images/calendar.png)
![Արևային այրվածքներ: Ինչո՞վ է վտանգավոր արևային այրվածքը. Սալուտեմ ամսագիր №3 Արևային այրվածքներ: Ինչո՞վ է վտանգավոր արևային այրվածքը. Սալուտեմ ամսագիր №3](up/article/small/file_59783_9453033.jpg)
Արևային այրվածքներն առաջանում են մաշկի վրա ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների ավելցուկային ազդեցության հետևանքով, ընդ որում, ուլտրամանուշակագույն-B ճառագայթների սպեկտրի ալիքները...
![](images/calendar.png)
![Ամառային ըմպելիքներ. Սալուտեմ ամսագիր №3 Ամառային ըմպելիքներ. Սալուտեմ ամսագիր №3](up/article/small/file_59781_704100.jpg)
Ստորև ներկայացվում են ամենատարածված ըմպելիքները, որոնք բժիշկները խորհուրդ են տալիս գործածել ամռանը ծարավը հագեցնելու համար։ Դրանցից յուրաքանչյուրի օգտակարությունը գնահատվել է տասը բալանոց սանդղակով...
![](images/calendar.png)
![Երեխայի անվտանգությունը ջրում և ջրի մոտակայքում. Սալուտեմ ամսագիր №3 Երեխայի անվտանգությունը ջրում և ջրի մոտակայքում. Սալուտեմ ամսագիր №3](up/article/small/file_59804_8530520.jpg)
Երեխաները շատ են սիրում լողալ. դա կոփում է նրանց, օգնում է ամրացնել առողջությունը։ Սակայն որպեսզի երեխաները ջրում ո՛չ միայն ուրախ, այլ նաև անվտանգ ժամանակ անցկացնեն, ծնողները պետք է հետևեն մի քանի պարզ...
![](images/calendar.png)
![Ամռան տապին մաշկը հատուկ խնամքի և ուշադրության կարիք ունի. մաշկաբան Հովհաննես Հովհաննիսյան. Սալուտեմ ամսագիր №3 Ամռան տապին մաշկը հատուկ խնամքի և ուշադրության կարիք ունի. մաշկաբան Հովհաննես Հովհաննիսյան. Սալուտեմ ամսագիր №3](up/article/small/file_59620_6646519.jpg)
Ինչպե՞ս ամռան տապին պաշտպանել մաշկը։ Ի՞նչ վտանգներ կարող են առաջանալ արևի ճառագայթների տակ երկար պառկելու դեպքում։ Արևապաշտպան միջոցների ճիշտ ընտրությունը կարևո՞ր է։ Այս մասին զրուցել ենք մաշկաբան...
![](images/calendar.png)
![](images/white_bl.gif)
![](images/white_br.gif)
![](images/white_tr.gif)
![](images/white_tl.gif)
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Ընկերության մասին
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Դդում
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Սեռական գրգռում
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն