Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ

Հունվարի 29-ը Միջուկային պատերազմի սպառնալիքի դեմ համախմբման օրն է

Հունվարի 29-ը Միջուկային պատերազմի սպառնալիքի դեմ համախմբման օրն է

Միջուկային պատերազմի սպառնալիքի դեմ համախմբման օրն ամբողջ աշխարհում նշվում է Դելիի հռչակագրի ընդունման տարելիցի օրը, որի հիմնական նպատակն է կոչ անել դադարեցնելու միջուկային զենքի մրցավազքը, կրճատելու և հետագայում աստիճանաբար չեզոքացնելու աշխարհի տարբեր երկրների միջուկային զինանոցները, վերացնելու միջուկային պատերազմի սպառնալիքները:

 

Դելիի հռչակագիրն ընդունվել է 1985 թ. հունվարի 29-ին Հնդկաստանի մայրաքաղաք Նյու-Դելիում մի քանի երկրների ղեկավարների և կառավարությունների կողմից. այդ երկրներն են Հնդկաստանը, Հունաստանը, Մեքսիկան, Արգենտինան, Տանզանիան և Շվեդիան, որոնք էլ այս փաստաթուղթը ստորագրած առաջին երկրները դարձան:


Անհրաժեշտ է հիշեցնել, որ միջուկային պայթյունների հետևանքներն ինչպես յուրաքանչյուր երկրի, այնպես էլ ամբողջ մոլորակի համար աղետալի են: Չէ՞ որ նույնիսկ այսօր դրանցից պաշտպանվելու հնարավորությունները բավականին սահմանափակ են, իսկ նրանց, ովքեր կհայտնվեն պայթյունի էպիկենտրոնում, ընդհանրապես անհնար կլինի փրկել: Ճառագայթումն անուղղելի վնաս կհասցնի ինչպես բնությանն, այնպես էլ մարդու կենսագործունեությանն ու առողջությանը: Այս ամենը հրդեհների և համաճարակների, սովի և կողոպուտի կարող է հանգեցնել… Ճառագայթման մեծ քանակները մարդկանց մոտ ուռուցքային հիվանդությունների աճին են բերում, նորածինների մոտ ախտահարումների, գենետիկ մուտացիաների են հանգեցնում: Իսկ լայնամասշտաբ միջուկային պատերազմի դեպքում կլիմայական աղետ տեղի կունենա, և դժվար է նույնիսկ պատկերացնել, որ Երկրի վրա որևէ տեղ գոնե որևէ մարդկային համայնք կենդանի կմնա:


Այժմ աշխարհի շատ երկրներն իրենց զինանոցներում միջուկային զենք ունեն, որի կիրառումն արգելված է: Սա 1945 թ. ցավալի դեպքերի հետ է կապված, երբ ճապոնական Հիրոսիմա և Նագասակի քաղաքների վրա երկու ռումբ էին գցել, որոնք բազմաթիվ կյանքեր խլեցին, իսկ իրադարձությունների հետևանքները մինչ օրս պահպանվում են: Եվ, չնայած այդ տարում միջուկային զենքը համաշխարհային պատմության մեջ առաջին անգամ օգտագործվեց, դրան հաջորդող տասնամյակի ընթացքում պետությունների ռազմավարությունը և միջազգային դիվանագիտությունը մնում էր հնարավոր միջուկային պատերազմի մշակվող պլանների հզոր ազդեցության տակ: Իսկ միջուկային զենքի նոր տեսակների ստեղծումն այսօր միջուկային սպառնալիք է շատ երկրների համար:


Երկու խոշորագույն գերտերությունները՝ ԽՍՀՄ-ը և ԱՄՆ-ը, դեռ 1953 թ. միջուկային զենքը մթնոլորտում փորձարկման արգելման մասին պայմանավորվեցին: Սակայն Սովետական Միությունը 1961 թ. վերսկսեց իր փորձարկումները, իսկ մեկ տարի անց՝ նաև ԱՄՆ-ը: Այդ ժամանակ 1963 թ. ՄԱԿ-ի զինաթափման հանձնաժողովը մթնոլորտում, տիեզերական տարածությունում և ջրի տակ միջուկային փորձարկումներն արգելելու մասին պայմանագիր պատրաստեց, որը ստորագրեցին ավելի քան 100 ՄԱԿ անդամ երկրները, այդ թվում և ԽՍՀՄ-ն ու ԱՄՆ-ը:


1968 թ. ստորագրման համար ստեղծվեց նաև միջուկային զենքը չտարածելու մասին պայմանագիր (նույնպես ՄԱԿ-ի զինաթափման հանձնաժողովի կողմից), որն արգելում է բոլոր պետություններին միջուկային զենք ունենալ՝ հինգ միջուկային տերություններից բացի (Ռուսաստան, ԱՄՆ, Մեծ Բրիտանիա, Չինաստան, Ֆրանսիա): 1990-ականների կեսերին հինգ միջուկային տերությունները վավերացրեցին այն, իսկ ընդհանուր առմամբ ստորագրել է 181 պետություն: Այս պայմանագիրը չստորագրած 13 երկրներից են Իսրաելը, Հնդկաստանը, Պակիստանը և Բրազիլիան: 1995 թ. այս պայմանագիրն անհայտ ժամկետով երկարաձգվել է:


Հարկ է նշել, որ չտարածման ռեժիմն այսօր գրեթե փլուզման եզրին է: Միջուկային տերությունների հասցեին զինաթափման պարտականությունները չկատարելու մասին կշտամբանքներ են հնչում: Օրինակ, ԱՄՆ-ը հակահրթիռային պաշտպանության պայմանագրից դուրս շարունակում է միջուկային զենք ստեղծել: Երեք միջուկային երկրները՝ Հնդկաստանը, Պակիստանը և Իսրայելը, այդպես էլ չստորագրեցին միջուկային զենքի չտարածման պայմանագիրը, իսկ «երրորդ աշխարհի» երկրները միջազգային հանրության համար ավելի ու ավելի վտանգավոր են դառնում, առավել ևս, որ չի կարելի միջուկային զենքի առքն ամբողջովին բացառել:

Սկզբնաղբյուր. calend.ru
Աղբյուր. med-practic.com
Հոդվածի հեղինակային (այլ սկզբնաղբյուրի առկայության դեպքում՝ էլեկտրոնային տարբերակի) իրավունքը պատկանում է med-practic.com կայքին
Loading...
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Մարտի 24-­ը` Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի համաշխարհային օր
Մարտի 24-­ը` Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի համաշխարհային օր

­Տու­բեր­կուլո­զի դեմ պայ­քա­րի հա­մաշ­խար­հային օրը` (World Tuberculosis Day) Առող­ջա­պա­հու­թյան Հա­մաշ­խար­հային Կազ­մա­կեր­պու­թյան (Ա­ՀԿ) որոշ­մամբ։ Այդ օրը գեր­մա­նա­ցի ման­րէաբան Ռո­բերտ Կո­խը (Robert Koch) հայ­տա­րա­րեց...

Հիշարժան տարեթվեր
Մարտի 24-ին, 1882 թ. ծնվել է Ռոբերտ Կոխը
Մարտի 24-ին, 1882 թ. ծնվել է  Ռոբերտ Կոխը

1882 թ. մարտի 24-ին Ռոբերտ Կոխը Բեռլինի ֆիզիոլոգիական հանրության երեկոյան նիստի ժամանակ հանդես եկավ սենսացիոն հայտարարությամբ. իրեն հաջողվեց բացահայտել պալարախտ հարուցող բակտերիան: Այս հիվանդությունն այն ժամանակ...

Հանրահռչակ բժիշկերի կյանքից
Մարտի 24-­ը` Տուժածների արժանապատվության և մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների նկատմամբ ճշմարտության հաստատման իրավունքի միջազգային օր
Մարտի 24-­ը` Տուժածների արժանապատվության և մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների նկատմամբ ճշմարտության հաստատման իրավունքի միջազգային օր

«Ե­կեք ըն­դու­նենք ճշ­մար­տու­թյան ան­փո­խա­րի­նե­լի դե­րը մար­դու իրա­վունք­նե­րի պաշտ­պա­նու­թյան հար­ցում և պար­տա­վոր­վենք պաշտ­պա­նել ճշ­մար­տու­թյան հաս­տատ­ման իրա­վուն­քը մեր գլո­բալ առա­քե­լու­թյան կա­տար­ման գոր­ծըն­թա­ցում»...

Հիշարժան տարեթվեր
Մար­տի 23­-ին ծն­վել է գեր­մա­նա­-ա­մե­րի­կյան հո­գե­բան և սո­ցիոլոգ, նեոֆ­րեյ­դիզ­մի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ ­Է­րիխ Ֆրոմմը
Մար­տի 23­-ին ծն­վել է գեր­մա­նա­-ա­մե­րի­կյան հո­գե­բան և սո­ցիոլոգ, նեոֆ­րեյ­դիզ­մի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ ­Է­րիխ Ֆրոմմը

Է­րիխ Ֆրոմ­մը XX դա­րի մե­ծա­գույն սո­ցիալա­կան հո­գե­բան­նե­րից է, «հու­մա­նիս­տա­կան հո­գե­վեր­լու­ծու­թյան», նեոֆ­րեյ­դիզ­մի հիմ­նա­դիր­նե­րից (Կ. Խոր­նիի և Գ. Սալ­լի­վա­նի հետ միասին)...

Պատմության էջերից
Մար­տի 21­-ը` Ռա­սա­յա­կան խտ­րա­կա­նու­թյան վե­րաց­ման դեմ պայ­քա­րի մի­ջազ­գային օր
Մար­տի 21­-ը` Ռա­սա­յա­կան խտ­րա­կա­նու­թյան վե­րաց­ման դեմ պայ­քա­րի մի­ջազ­գային օր

­­Ռա­սա­յա­կան խտ­րա­կա­նու­թյան վե­րաց­ման դեմ պայ­քա­րի մի­ջազ­գային օրն (International Day for the Elimination of Racial Discrimination) ան­ցկաց­վում է ՄԱԿ­-ի Գլ­խա­վոր Ան­սամբ­լեայի 21-րդ նս­տաշր­ջա­նի 1966 թ. հոկ­տեմ­բե­րի 26­-ի որոշ­մամբ և ամեն տա­րի նշ­վում է մար­տի 21­-ի­ն...

Հիշարժան տարեթվեր
Մարտի 20-ը՝ Երկրի օր
Մարտի 20-ը՝ Երկրի օր

Ամբողջ աշխարհում մարտի 20-ին, ՄԱԿ-ի նախաձեռնությամբ, նշվում է Երկրի օրը: Ընդ որում միջազգային տոների օրացույցում գոյություն ունի Երկրի երկու օր՝ այսօրվանը նշվում է Գարնանային գիշերահավասարի օրը, իսկ երկրորդը՝ ապրիլի 22-ին: Առաջինն ունի...

Հիշարժան տարեթվեր
Մարտի 20-­ը` Առանց մսի միջազգային օր
Մարտի 20-­ը` Առանց մսի միջազգային օր

­Ա­ռանց մսի մի­ջազ­գային օրը (International Day Without Meat) շատ երկր­ներ նշում են 1985 թ.: Այդ օրը խա­նութ­ներն ու ռես­տո­րան­նե­րը հրա­ժար­վում են մսի վա­ճառ­քից, իսկ ակ­տի­վիստ­նե­րը քա­րո­զում են բու­սա­կե­րու­թյուն, կեն­դա­նի­նե­րի և շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի հան­դեպ` կա­րեկ­ցանք...

Հիշարժան տարեթվեր
Մարտի 18-ին ծնվել է գերմանա-ամերիկյան հոգեբան Կուրտ Կոֆֆկան
Մարտի 18-ին ծնվել է գերմանա-ամերիկյան հոգեբան Կուրտ Կոֆֆկան

­Կոֆֆ­կա­նը գեշ­տալտ հո­գե­բա­նու­թյան հիմ­նա­դիր­նե­րից է: Իր աշ­խա­տանք­նե­րում նա ընդ­գծել է բնա­ծին ու­նա­կու­թյուն­նե­րի և շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի պայ­ման­նե­րի փոխ­ներ­գոր­ծու­թյու­նը՝ պաշտ­պա­նե­լով Շտեր­նի «կոն­վեր­գեն­ցիայի տե­սու­թյու­նը»...

Պատմության էջերից
Մարտի 15-ը` Քնի համաշխարհային օր
Մարտի 15-ը` Քնի համաշխարհային օր

Առաջին անգամ Քնի համաշխարհային օրն (World Sleep Day) անց է կացվել 2008 թ. մարտի 14-ին, և` այդ օրվանից ի վեր, ամեն տարի Առողջապահության Համաշխարհային Կազմակերպության (ԱՀԿ) ծրագրի շրջանակներում անց են կացվում քնի և առողջության հարցերին...

Հիշարժան տարեթվեր
Մարտի 14-ին ծնվել է գերմանացի բժիշկ, իմունոլոգ, բակտերիոլոգ, քիմիկոս, քիմիաթերապիայի հիմնադիր, նոբելյան մրցանակակիր Պաուլ Էրլիխը
Մարտի 14-ին ծնվել է գերմանացի բժիշկ, իմունոլոգ, բակտերիոլոգ, քիմիկոս, քիմիաթերապիայի հիմնադիր, նոբելյան մրցանակակիր Պաուլ Էրլիխը

Պաուլ Էրլիխը ծնվել է 1854 թ. մարտի 14-ին Շտերլեն (այժմ Լեհաստան) քաղաքում, հրեական ապահովված ընտանիքում: Պաուլի հետաքրքրությունների վրա արդեն մանկության տարիներին ազդել է նրա պապը, ով...

Հանրահռչակ բժիշկերի կյանքից
Մարտի 9-ը` Ատամնաբույժի միջազգային օր
Մարտի 9-ը` Ատամնաբույժի միջազգային օր

Շատ քչերին կարող է հաջողվել խուսափել հիվանդ ատամների, լնդերի, ոչ ճիշտ ատամնանստվածքի խնդիրներից: Երկրի բնակչության հիմնական մասին կյանքի ընթացքում գոնե մեկ անգամ բախտ է վիճակվել նստել ատամնաբույժի բազկաթոռին...

Հիշարժան տարեթվեր
Մարտի 8-ը` Կանանց միջազգային տոն
Մարտի 8-ը` Կանանց միջազգային տոն

Շնորհավորում ենք կանանց գարնանային տոնը, ցանկանում երազանքների իրականացում և գեղեցիկ կյանք...

Հիշարժան տարեթվեր Ամեն ինչ տոն օրերի մասին
Մարտի 8-ին ծնվել է ռուս հոգեբույժ Պյոտր Գաննուշկինը
Մարտի 8-ին ծնվել է ռուս հոգեբույժ Պյոտր Գաննուշկինը

Պյոտր Բորիսովիչ Գաննուշկինը ծնվել է 1875 թ. մարտի 8-ին (փետրվարի 24) Ռյազանի նահանգում, գյուղական բժշկի բազմազավակ ընտանիքում...

Հանրահռչակ բժիշկերի կյանքից
Մարտի 7-ին ծնվել է ամերիկացի բժիշկ, քիրոպրակտիկ բժշկության ժամանակակից մեթոդիկայի հիմնադիր Դանիել Դեվիդ Պալմերը
Մարտի 7-ին ծնվել է ամերիկացի բժիշկ, քիրոպրակտիկ բժշկության ժամանակակից մեթոդիկայի հիմնադիր Դանիել Դեվիդ Պալմերը

Դանիել Դեվիդ Պալմերը ծնվել է 1845 թ. մարտի 7-ին Տորոնտոյի արվարձանում (Կանադա): Նա դեռ 12 տարեկան էր, երբ ընտանիքը ԱՄՆ տեղափոխվեց:

Հանրահռչակ բժիշկերի կյանքից
Բժշկության ոլորտում ամենակարևոր 10 բացահայտումները
Բժշկության ոլորտում  ամենակարևոր 10 բացահայտումները

Ողջ անցած տարվա ընթացքում շարունակվեցին անբուժելի հիվանդությունների դեմ դեղամիջոցներ ստեղծելու աշխատանքները, ինչպես նաև, մինչև վերջին պահն անբուժելի համարվող հիվանդների բուժման համար նորագույն մեթոդներ ստեղծելու ոլորտում հետազոտությունները...

Պատմության էջերից Առողջապահության լրատու 1-2.2013

Notice: Undefined index: HTTP_X_FORWARDED_FOR in /sites/med-practic.com/classes/flud_class.php on line 33

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ