Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
1928 թ. փետրվարի 5-ին առաջին անգամ արհեստական ճանապարհով վիտամին D-ն ստեղծվեց
1928 թ. այս օրը երկրագնդում բնակվող և վիտամին D-ի պակասությամբ տառապող բոլոր բնակիչները նվեր ստացան: Փետրվարի 5-ին մարդու սննդակարգի համար անփոխարինելի այս վիտամինը:
Կալցիֆերոլները (վիտամին D-ն) հակառախիտային ազդեցությամբ ճարպալուծ վիտամինների խումբ են (D1, D2, D3, D4, D5), որոնք կանոնավորում են կալցիումի և ֆոսֆորի փոխանակությունը, աղիներում մասնակցում կալցիումի կլանմանը, փոխազդում պարաթիրեոիդային հորմոնի հետ, պատասխանատու են ոսկորների կալցիֆիկացիայի համար:
Մանուկ հասակում ոսկրերում կալցիումի և ֆոսֆորի աղերի պարունակության նվազման պատճառով առաջացած վիտամին D-ի պակասը ոսկրերի ձևավորման գործընթացի խանգարմանն է հանգեցնում (աճ և ոսկրացում). այսպես է զարգանում ռախիտը:
Ռախիտը անհիշելի ժամանակներից մանկական ամենատարածված հիվանդություններից է: Ֆլամանդական նկարիչների` կոր ողնաշարով, ձեռքերով և ոտքերով երեխաների պատկերներով նկարներից հստակ երևում է, որ 15-րդ դարում ռախիտը հազվադեպ չէր հանդիպում: Ռախիտը լայն տարածում ստացավ Մեծ Բրիտանիայում. այն սկսեցին կոչել «անգլիական հիվանդություն»:
Ինչպես ավելի ուշ պարզ դարձավ, որ հակառախիտային վիտամինի ակտիվացման համար ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներ են անհրաժեշտ, այդ պատճառով էլ խիտ բնակեցված և մշուշոտ մեծ քաղաքները ռախիտի օջախներ դարձան: 1897 թ. Մոսկվայում մինչև 3 տարեկան երեխաների 80%-ը, Պետերբուրգում՝ 96%-ը, իսկ Ռազանի մարզի գյուղերում մինչև 40%-ը հիվանդ էին ռախիտով:
Ավելի քան 30 տարի ստերիններ ուսումնասիրած գերմանացի քիմիկոս Ադոլֆ Վինդաուսը 1928 թ. հայտնաբերեց պրովիտամին D-ն՝ էրգոստերոլը, որն ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների ազդեցությոն տակ էրգոկալցիֆերոլի է փոխակերպվում: Նույն թվականին Վինդաուսն իր կատարած հայտնագործության համար ստացավ Նոբելյան մրցանակ քիմիայի բնագավառում:
Ավելի ուշ՝ 1931-1937 թթ. վիտամին D-ի և դրա պրովիտամինի քիմիական կառուցվածքը վերծանվեց: Նաև հայտնաբերվեց, որ վիտամին D-ի որոշ քանակությունն ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների ազդեցության տակ կարող է նաև մաշկում առաջանալ, ընդ որում, ճառագայթումը կարող է լինել ինչպես արևային, այնպես էլ կվարցե լամպի օգնությամբ:
Այսօր, երբ հիվանդության պատճառը հայտնի է, երեխաների համար բժիշկների կողմից առաջարկվող կանխաարգելիչ միջոցները (որոնց թվին են պատկանում նաև վիտամին D-ի պարունակությամբ դեղերի ընդունումը), հատկապես ահռելի արդյունաբերական քաղաքներում, թույլ են տալիս խուսափել այս մանկական չար հիվանդությունից:
Կարդացեք նաև
Պոլ Օյգեն Բլեյլերը ծնվել է 1857 թ. ապրիլի 30-ին Ցյուրիխի (Շվեյցարիա) մերձակայքում գտնվող փոքր քաղաքում: Նա ուսումնասիրել է բժշկություն, ավելի ուշ սովորել է Փարիզում, Լոնդոնում, Մյունխենում, որից հետո...
Աշխատանքի միջազգային կազմակերպությունը (International Labour Organization, ILO, հայերեն՝ ԱՄԿ) ապրիլի 28-ը Աշխատանքի անվտանգության պաշտպանության համաշխարհային օր է հայտարարել...
Ամեն տարի ապրիլի 28-ը Ռուսաստանում նշվում է որպես Քիմիական վտանգից մարդու իրավունքների պայքարի օր կամ Քիմիական անվտանգության օր...
Փամպերսները մարդկության օգտակար հայտնագործություններից են։ 1965 թ. ապրիլի 27-ին ԱՄՆ-ում արտոնագրվել են միանվագ օգտագործման տակաշորերը՝ «Փամպերս» առևտրային ապրանքանիշով...
Ապրիլի 27-ին իրենց տոնը նշում են ամենաբարի մասնագիտություններից մեկի ներկայացուցիչները՝ անասնաբույժները: Բժիշկները, ովքեր բուժում են թռչուններին և կենդանիներին, իհարկե, չեն սպասում իրենց...
Ինտելեկտուալ սեփականությունը թանկ արժի։
Ամեն տարի ապրիլի 26-ը նշվում է որպես Ինտելեկտուալ սեփականության համաշխարհային օր (World Intellectual Property Day)...
Հիվանդացության դեպքերի 90%-ը բաժին է ընկնում Աֆրիկայի հարավային Սահարայի տարածաշրջանին:
Քանի դեռ հիվանդությունը կա, կլինի ոչ միայն վախ, այլև՝ հույս: Սեմուել Բատլեր...
Էդուարդ Կլապերեդը ծնվել է 1873 թ. ապրիլի 24-ին Ժնևում: Բնական գիտություններ և բժշկություն ուսումնասիրելու հետ մեկտեղ նա իրեն նվիրել է հոգեբանությանը, որն ուսումնասիրել է Թեոդոր Ֆլերնոյի՝ իր հարազատ ազգակցի մոտ...
Խորհրդային Հայաստանում երկար ժամանակ եղեռնի թեմայի վրա արգելք էր դրված: Վերջին անգամ եղեռնի զոհերի հիշատակին Հայաստանում եկեղեցիների զանգերը ղողանջել են 1926թ. ապրիլի 24-ին...
Էկոլոգիական տարեթվերի օրացույցում ապրիլի 24-ը նշվում է որպես Լաբորատոր կենդանիների պաշտպանության համաշխարհային օր, որը հաստատվել է կենդանիների վրա հիվանդագին փորձերի դեմ Միջազգային Ասոցիացիայի...
Այսօր գազավորված ջուրը հայտնի է ամբողջ աշխարհում։ 1833 թ. ապրիլի 24-ին ԱՄՆ-ում արտոնագրվեց գազավորված ջուրը: Այդ «հայտագործությամբ» աշխարհը պարտական է բրիտանացի քիմիկոս, աստվածաբան և փիլիսոփա Ժոզեֆ Պրիստլիի, ով...
Գրքի շնորհիվ մենք առաջին հեևթին հնարավորություն ունենք ձեռք բերելու գիտելիքներ, ստանալու գաղափարներ
Ապրիլի 23-ը՝ համաշխարհային գրականության խորհրդանշական տարեթիվը, առիթ է դարձել Գրքի և հեղինակային իրավունքի...
Ճանաչիր քեզ՝ եղիր երջանիկ...
Նախորդ հարյուրամյակի ականավոր հոգեբաններից Ժան Պիաժեն (Jean Piaget) կանխատեսել է, որ XXI հարյուրամյակում հոգեբանությունը կդառնա առաջավոր գիտություններից մեկը: Ըստ էության նրա կանխատեսումը...
Այսօր մեր մեծ տան տոնն է, այսօր ո՛չ միայն մեծ, այլև իրապես գլոբալ տոն է՝ մեր ընդհանուր հարմարավետ տան տոնը, Մայր-Երկրի միջազգային օրը (International Mother Earth Day), որն անց է կացվում...
Ռանկը փորձել է ստեղծել այլընտրանքային գիտական մոտեցում՝ հիմք ընդունելով մարդուն՝ մտքի գիտակից մեկնաբանին և գործողության նախաձեռնության ըմբռնողին...
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
- Ժողովրդական դեղամիջոցներ
- Հղիություն. 4-րդ ամիս
- Հղիություն. 7-րդ ամիս
- Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
- Հղիություն. 6-րդ ամիս
- «Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
- Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
- Ամուսնական առաջին գիշերը
- Ընկերության մասին
- Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
- Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
- Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
- Դդում
- Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
- Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
- Սեռական գրգռում
- Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
- Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
- Չիչխանի օգտակար հատկությունները
- Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
- Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
- Դիմակներ` մազերի համար
- Հղիություն. 1-ին ամիս
- Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
- Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
- Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
- Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
- Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
- Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
- Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
- Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
- Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
- ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
- Իրիդիոսքրինինգ
- Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն