Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

Առողջապահություն 1.2010

Ալկոհոլային էմբրիոֆետոպաթիա կամ պտղի ալկոհոլային համախտանիշ

Ալկոհոլային էմբրիոֆետոպաթիաներն առաջանում են, եթե հղիության ընթացքում կինն օգտագործում է էթիլալկոհոլ (էթիլսպիրտ` C2H5OH): Պտղի ալկոհոլային համախտանիշն առաջին անգամ նկարագրել է Լեմոինը (Lemoine Portal, 1968թ.): Ընդ որում, պտուղն ավելի զգայուն է ալկոհոլի նկատմամբ հղիության առաջին 12 շաբաթներում, հենց այս ժամանակաշրջանն էլ ամենավտանգավորն է զանազան արատների ձևավորման համար:

 

Դեռևս վաղուց բժիշկ գիտնականներին հայտնի էր սերունդների վրա ալկոհոլային թունավորման, հատկապես խրոնիկական ալկոհոլամոլության ազդեցության մասին: Այդպիսի ծնողներից ծնված երեխաներին Ֆրանսիայում անվանում էին ՙկիրակնօրյա, տոնական երեխաներ՚ կամ ՙուրախ ընթրիքի երեխա՚: Այս ախտանշանախմբի առաջացումը կապում են ֆոլաթթվի քանակի պակասի հետ: Ծնված 2000 երեխաներից 1-4 դեպքերում նման համախտանիշի վտանգն ուղղակի կապ ունի յուրաքանչյուր օր ընդունած ալկոհոլի քանակի հետ: 30-60 գրամ ընդունածներից ծնվածների 10 տոկոսը լինում են այդպիսի երեխաներ, օրը 150 գրամ ընդունածների շրջանում այդ տոկոսը հասնում է 50-ի [2]:

 

Պտղի ալկոհոլային համախտանիշին բնորոշ են կլինիկաանատոմիական մի շարք ախտանիշներ. նախ նման երեխաները ծնվում են պրենատալ հիպոպլազիայով և չափավոր անհասությամբ (նորածնի միջին քաշը` 1959 գրամ, հղիության միջին տևողությունը` 37,2 շաբաթ), նրանք լինում են թուլակազմ, ունենում են նյարդային և հոգեկան խանգարումներ: Գլխուղեղի և ողնուղեղի ծավալը նկատելիորեն փոքր է, խանգարված է դրանց հյուսվածաբանական կառուցվածքը: Դիտվում են նաև միկրոցեֆալիա, կոպերի պտոզ և միկրոգիրիա (ուղեղի մանրագալարություն): Նման երեխաների մտավոր և ֆիզիկական զարգացումը նկատելիորեն հետ է մնում: Հաճախակի են լինում բնածին արատները, այլանդակ երեխաների ծնունդը, իսկ երբեմն էլ` մեռելածնությունը: Սրտի արատներից առավելապես հանդիպում է միջփորոքային միջնապատի դեֆեկտը: Ավելի սակավ են լինում ձագարաձև կրծքավանդակ` բրախիդակտիլիա, ճկույթների կլինոդակտիլիա, հոդերի սահմանափակ շարժումներ: Տղա երեխաների ամորձիները չեն իջնում փոշտի մեջ (կրիպտորխիզմ), աղջիկների կլիտորը լինում է մեծացած, սեռական շուրթերը` փոքր, առկա են տարբեր տեղակայման ճողվածքներ և երիկամների, միզածորանների և միզապարկի զարգացման արատներ (10-12%):

 

Առանձին դեպքերում ձեռքի ափերի գլխավոր գծերի ուղղությունը փոփոխված է, վերին շրթունքի և քիմքի ճեղքվածքը` կարճ, քիթը` ցից, կզակը` փոքր, շրթունքները` բարակ ու կարմիր և այլն: Ուշագրավ է ֆրանսիացի բժիշկ Դեմեի (1895) ուսումնասիրությունները, թե ինչպես է ալկոհոլային թունավորման մեկ դեպքը (ինտոքսիկացիա) ազդում աճող պտղի վրա: Նա հետազոտել է 10 ալկոհոլամոլների ընտանիքի 57 երեխաների, որոնցից միայն 10-ն են եղել առողջ, 25-ը մահացել են վաղ մանկական հասակում, 5-ը` տառապել էպիլեպսիայով, 5-ը` ծանր հիդրոցեֆալիայով, 12-ը` անօգնական ապուշ են եղել:

 

Ահա թե ինչու ալկոհոլամոլությամբ տառապող ծնողների երեխաների մի զգալի տոկոսը մահանում է հենց վաղ հասակում կամ լինում է թուլամիտ և անաշխատունակ, դառնալով սոցիալական չարիք ընտանիքի և պետության համար: Պարզել է նաև, որ ցնցումային նոպաներով տառապող 188 երեխաներից 117-ի ծնողները եղել են ալկոհոլամոլ:

 

Պետք է նկատի ունենալ, որ առողջ երեխայի ծնունդը պայմանավորված է մի շարք գործոններով, սկսած արական ու իգական բջիջների նորմալ, ճիշտ կազմավորումից, ներարգանդային կյանքի պայմաններից, ծննդաբերության ընթացքից և այն միջավայրից, որտեղ աճում ու զարգանում է երեխան (միկրոսոցիալական): Այնպիսի մի սխալ պատկերացում կա, թե իբր միայն խրոնիկական ալկոհոլամոլներից են ծնվում ալկոհոլային համախտանիշով երեխաներ: Սակայն բավական է, որպեսզի ամուսինները մեկ անգամ լինեն խմած վիճակում և այդպիսի պայմաններում տեղի ունենա բեղմնավորում, որպեսզի ծնվի արատներով երեխա: Նման օրինակները բավական շատ են և ապացուցված կլինիկաանատոմիական դիտարկումներով: Այնպես որ հարբած վիճակում հղիանալու հետևանքները բավական ծանր են և ոչ մի հարբեցողից նորմալ երեխա չի ծնվի: Եթե ծնողներից մեկն ու մեկը հարբած լինի և սեռական հարաբերություն ունենա, ապա դա կարող է հանգեցնել ֆիզիկական բազմաթիվ արատներով երեխայի ծնվելուն:

 

Ներարգանդային շրջանում զարգացող ախտաբանական պրոցեսների շարքում ալկոհոլային էմբրիոֆետոպաթիաները զբաղեցնում են առաջնակարգ տեղ: Վաղ մանկական տարիքում և կանանց շրջանում ալկոհոլային հիվանդությունն ավելի արագ է զարգանում, հաճախ առաջանում են հեպատիտ, ցիռոզ, նևրիտ, որը կապում են հորմոնային փոխանակության խանգարումների հետ: Այստեղ կարևոր դեր են խաղում մայրական աուտոիմունային գործընթացները: Փորձնական պայմաններում ցույց է տրված, որ հղիության առաջին 3-8-րդ շաբաթներին պտղի մոտ զարգանում է ցիտոտոքսիկ և մուտագեն էֆեկտ, որը բերում է նրա մահվան: Ալկոհոլամոլությամբ տառապող յուրաքանչյուր 3-րդ կնոջ մոտ զարգանում են նյարդահոգեկան խանգարումներ, պտղի ալկոհոլային համախտանիշ, խանգարվում է ներարգանդային զարգացումը, որը պահպանվում է նաև հետծննդյան շրջանում:

 

Ալկոհոլը կաթի միջոցով անցնում է նաև երեխային, այնպես որ կրծքով կերակրող մոր երեխայի մոտ կարող է առաջանալ ալկոհոլային թունավորում, ընդհուպ մինչև ցնցումների ու էպիլեպսիայի առաջացում:

 

Ներկայումս «ալկոհոլային հիվանդությունը» դիտվում է որպես համակարգային հիվանդություն, որի ժամանակ վնասվում են գրեթե բոլոր օրգան-համակարգերը: Իհարկե, նշանակություն ունի ալկոհոլի քանակը, օգտագործման տևողությունը, ինչպես նաև օրգանիզմի անհատական զգայունությունն ալկոհոլի հանդեպ: Եթե աճող էմբրիոնը և պտուղը դիտենք որպես կենսաբանական համակարգ, որն օրգանապես կապված է մայրական օրգանիզմի հետ արյան միջոցով, ապա հասկանալի կդառնա, թե ինչու առաջին հերթին տուժում են այն օրգանները, որոնք պարունակում են բավական հեղուկ, դրանք են արյունը, ուղեղը, որտեղից ալկոհոլը շատ արագ է ներծծվում: Չպետք է մոռանալ, որ ծննդաբերական վնասվածքները, մենինգիտը, էնցեֆալիտը ծանրացնում են ալկոհոլային համախտանիշով ծնված նորածինների վիճակը: Եվ, առհասարակ, նման երեխաները բավական ծանր են տանում վարակական հիվանդությունները և հաճախ են մահանում դրանցից: Այնպես որ, երբեք չպետք է մոռանալ Պլուտարքոսի բանաձևը` «Էբրիի էբրիոս գիգնունտ» (հարբեցողը հարբեցող է ծնում): Անհրաժեշտ է գիտենալ նաև թմրադեղային, նիկոտինային էմբրիոպաթիաների, ինչպես նաև թունավորված կենսոլորտի մասին, որն առանձին քննարկման նյութ է:

 

Գրականության ցանկ

 

  1. Lemoine P. et al., 1968.
  2. Sitzmann F. 1977
  3. Тимошенко Л.В.,Скакун Н.П., Скакун Г.К. Алкогольный синдром плода. Клев.здоровья, 1987.
  4. Шамасуров Ш.Ш. Поражение нервной системы у детей при алкогольных интоксикациях, Ташкент, Медицина 1987.
  5. Демме, 1895

Հեղինակ. Ջանիբեկ Գևորգյան, Տաթևիկ Գևորգյան Երևանի Մ.Հերացու անվան ՊԲՀ-ից
Սկզբնաղբյուր. Առողջապահություն 1.2010 (286)
Աղբյուր. med-practic.com
Հոդվածի հեղինակային (այլ սկզբնաղբյուրի առկայության դեպքում՝ էլեկտրոնային տարբերակի) իրավունքը պատկանում է med-practic.com կայքին
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

ԵՊԲՀ հոգաբարձուների խորհուրդը քննարկում, գնահատում և հաստատում է
ԵՊԲՀ հոգաբարձուների խորհուրդը քննարկում, գնահատում և հաստատում է

Երևանի Մխիթար Հերացու անվան ՊԲՀ հոգաբարձուների խորհրդի հունվարյան նիստի օրակարգում նոր նախագահի ընտրության և կատարված ու կատարվելիք աշխատանքների հաշվետվության հարցերն էին...

Իրադարձություններ Հայաստանում
Արդի ժամանակաշրջանում տուբերկուլոզային մենինգիտի կլինիկական ընթացքի առանձնահատկությունները և բուժման արդյունքները II մաս

Ըստ DOTS ծրագրի, ուսումնասիրվել են ՏՄ-ով 74 հիվանդների (29 երեխա, 45 չափահաս) հիվանդության կլինիկական ընթացքի առանձնահատկությունները: Նրանք 1998-2007թթ. բուժվել են ՀՀՏԴ-ի մանկական և արտաթոքային բաժանմունքներում...

Վարակաբանություն Նյարդաբանություն
Մեթադոնային փոխարինող բուժումը` արդեն Հայաստանում

Պատմական ակնարկ

Որպես ցավազրկող միջոց, մեթադոնը հայտնագործել են գերմանացի գիտնականներ Բոկմյուլը և Էրխարտը, Գերմանիայում, երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին...

Նարկոլոգիա և տոքսիկոլոգիա
«ՄԻԱՎ, ՁԻԱՀ-ի արդիական հարցերը» թեմայով միջազգային կոնֆերանս Երևանում
«ՄԻԱՎ, ՁԻԱՀ-ի արդիական հարցերը» թեմայով միջազգային կոնֆերանս Երևանում

2009 թվականի դեկտեմբերի 8-ին «Մարիոթ Արմենիա» հյուրանոցում տեղի ունեցավ ՀՀ առողջապահության նախարարության ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման հանրապետական կենտրոնի (ՀՀ ԱՆ ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ) հիմնադրման 20-ամյակին նվիրված «ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի արդիական հարցերը» թեմայով միջազգային կոնֆերանսը...

Իրադարձություններ Հայաստանում Միջոցառումներ
Հարատև կրթության կազմակերպումը Երևանի Մ. Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանում

2005թ. Հայաստանը պաշտոնապես միացավ Բոլոնիայի գործընթացին` պատասխանատվություն ստանձնելով դառնալ եվրոպական բարձրագույն կրթական կազմավորվող տարածքի մի մասը...

Հրատապ թեմա Հայաստանում
Մեղվաբուժություն` ապիթերապիա
Մեղվաբուժություն` ապիթերապիա

Միայն բնությունն է բուժում այն դեպքում, 

եթե նրան տրված է այդ հնարավորութունը:

Հիպոկրատ...

Ավանդական բուժման մեթոդներ և միջոցներ
Բժշկության պարադոքսների ոլորտից

Բնության հակասությունները մեր կողմից դեռևս չբացահայտված օրինաչափություններ են:

Հակասության ազդեցությունից կարելի է խուսափել, եթե նրա ծագման պատճառներին տիրապետելու միջոց գտնես...

Դեղագործական շուկա Հրատապ թեմա Աշխարհում
Մեր երախտավորները: Հայրենադարձ բժշկի երկրորդ կյանքը (Գարեգին Ամատեանի ծննդեան 120-ամեակի առթիւ, 1888-1982)
Մեր երախտավորները: Հայրենադարձ բժշկի երկրորդ կյանքը (Գարեգին Ամատեանի ծննդեան 120-ամեակի առթիւ, 1888-1982)

Հասարակական և գրական աշխարհում` բազում գրքերում, հանդէսներում եւ առանձին յօդուածներում հանդիպում ենք բժշկագիտութեան թեկնածու, հոգեբոյժ, թմրաբոյժ, բանաստեղծ, ազգագրագէտ, մանկավարժ, հասարակական գործիչ...

Հայ բժիշկերի կյանքից
Թոքերի քաղցկեղը հնարավոր է ճանաչել հոտով

Թոքերի քաղցկեղից աշխարհում տարեկան մահանում է 1,3 մլն մարդ, քանի որ հիվանդությունը հաճախ ուշ է ախտորոշվում, երբ հաջող բուժման շանսերն այդ փուլում կտրուկ նվազած են լինում...

ԼՈՒՐԵՐ: Ուռուցքաբանություն ԼՈՒՐԵՐ: Շնչառական համակարգ
Մկնային լեյկոզի վիրուսը` շագանակագեղձի քաղցկեղի պատճառ
Մկնային լեյկոզի վիրուսը` շագանակագեղձի քաղցկեղի պատճառ

Շագանակագեղձի քաղցկեղը տղամարդկանց ուռուցքային հիվանդությունների շարքում գրավում է երկրորդ տեղը: Ամեն տարի այն 250000 մարդու կյանք է խլում: Ամերիկացի գիտնականների կարծիքով դրա պատճառը, հավանաբար, մկների լեյկոզն է...

ԼՈՒՐԵՐ: Ուրոանդրոլոգիա ԼՈՒՐԵՐ: Ուռուցքաբանություն
Հոբելյանական տարեթվեր

1735թ., 275 տարի առաջ, Նոր Ջուղայում ծնվել է XVIII դարի ճանաչված բժիշկ Պետրոս Քալանթարյանը: 1751թ. մեկնել է Ռուսաստան, մինչև 1760թ. ապրել Աստրախանում...

Բժիշկներ
Հարյուր հայ հոգեբույժներ Կենսագրական բառարան գիրք Դ
Հարյուր հայ հոգեբույժներ Կենսագրական բառարան գիրք Դ

Հոգեբույժ Հարություն Մինասյանի «100 ՀԱՅ ՀՈԳԵԲՈՒՅԺՆԵՐ» շարքի Ա, Բ գրքերը (2002, 2004, 2005) ջերմորեն ընդունվեցին մասնագետների կողմից, ինչը խթան հանդիսացավ հեղինակի համար գրելու նաև այս` թվով Դ գիրքը...

Պատմության էջերից
Իմունային համակարգ
Իմունային  համակարգ

Այս հոդվածը նպատակ ունի ընթերցողին ծանոթացնելու մարդու իմունային համակարգին, որի շնորհիվ մեր օրգանիզմն օժտված է հակազդելու մի ամբողջ շարք` մասնավորապես բակտերային, վիրուսային ծագում ունեցող հիվանդությունների և դրանցից պաշտպանվելու հատկությամբ` իմունիտետով...

Իմունաբանություն
Պզուկներ սկիզբը` 2009-ի N4-ում
Պզուկներ սկիզբը` 2009-ի N4-ում

Յուրատեսակ պայմաններում գոյանում են պզուկների նաև այլ ձևեր (նորածնային, կայծակնային, քլորային, դեղային, յուղային, արևային և այլն)...

Մաշկաբանություն Դեմքի խնամք

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ