Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

Առողջապահության լրատու 2.2010

Փետրվարի 4-ը քաղցկեղի դեմ պայքարի համաշխարհային օրն է: Հիվանդության ժամանակին հայտնաբերումը` պայքարի առաջին նախապայման

Փետրվարի 4-ը քաղցկեղի դեմ պայքարի համաշխարհային օրն է: Հիվանդության ժամանակին հայտնաբերումը` պայքարի առաջին նախապայման

Փետրվարի 4-ը համայն մարդկության համար ևս մեկ պատեհ առիթ էր, որ Երկիր մոլորակի բոլոր չափահաս բնակիչները հիշեն  այն չարանենգ հիվանդության մասին, ինչպիսին քաղցկեղն է: Իսկ հիշել, նշանակում է խոսել այդ հիվանդության ժամանակին հայտնաբերման, կանխարգելման, բուժման արդյունավետ եղանակների, հիվանդացության ծագման ու տարածման, նման հիվանդների ցավը մեղմելու, կյանքը երկարաձգելու և այլ հիմնահարցերի շուրջը:

 

Ահա այս հարցադրումների պատասխաններն ստանալու ակնկալիքով դիմեցինք ակադեմիկոս Ֆանարջյանի անվան ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնի փոխտնօրեն, գինեկոլոգիայի և լապարասկոպիայի բաժանմունքի վարիչ, բ.գ.դ., պրոֆեսոր Գագիկ Բազիկյանը: Նա նշեց, որ քաղցկեղ հիվանդությունն ամբողջ աշխարհում, մասնավորապես Հայաստանում, հետզհետե ավելի մեծ աճ է արձանագրում: 

 

Յուրաքանչյուր տարի աշխարհում 12 մլն մարդ հիվանդանում է քաղցկեղով, 7 միլիոնից ավելին դառնում քաղցկեղի զոհ: Եթե նման վերելքով քաղցկեղային հիվանդությունները շարունակեն իրենց ՙգրոհը՚, ապա  2020 թվականին, ընդամենը տասը տարի անց, հիվանդների թիվը կգերազանցի 20 միլիոնը: Այլ խոսքով, հիվանդության աճի համաշխարհային տոկոսը 2-4-ն է:

 

Անդրադառնալով Հայաստանում գրանցված վիճակագրությանը, պրոֆ. Բազիկյանը փաստեց, որ տարեկան այս կարգի առաջնային հայտնաբերված  հիվանդների թիվը հասնում է 7 հազարի: 2008 թ. հայտնաբերվել է 7336 քաղցկեղով հիվանդ: Նա ցավով արձանագրեց, որ, դժբախտաբար, հայտնաբերված հիվանդների 40-45%-ը բժշկի են դիմում արդեն իսկ հիվանդության բարձիթողի փուլում, մինչդեռ հիվանդության սկզբնական փուլում հայտնաբերումը, արդյունավետ բուժումը 5 և ավելի տարվա կյանքի տևողության երաշխիք են տալիս քաղցկեղով հիվանդների 90-95 տոկոսին: Հիվանդության երկրորդ փուլում այդ տոկոսն նվազում է 55-60, իսկ III-IV փուլերում ընդհանուր հիվանդների միայն 10-15%-ին է վիճակված արդյունավետ բուժման երաշխիքներ ունենալ:

 

Այս չարանենգ հիվանդությունից ապահովագրված չեն նաև երեխաները: Պարոն Բազիկյանը նշեց, որ Հայաստանում տարեկան 80-100 երեխա հետազոտման արդյունքում այս կամ այն օրգանի քաղցկեղով է տառապում: Թվում է, թե այս թիվն այնքան էլ մտահոգիչ չէ, սակայն հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ հիվանդությունը, կապված բնապահպանական, սթրեսային, ժառանգական, ոչ ճիշտ սննդի և այլ կարգի հանգամանքների հետ, երիտասարդացման միտում է հետապնդում, կնշանակի պայքարը պետք է լայնածավալ և բազմակողմանի բնույթ կրի:

 

Մեր այն հարցին, թե հիվանդությունն առավելապես ո±ր օրգաններում է բարձր տոկոս կազմում, պրոֆ. Բազիկյանն արձանագրեց, որ ինչպես աշխարհում, այնպես էլ Հայաստանում, առաջին հորիզոնականն զբաղեցնում է թոքի քաղցկեղը: Դրան հաջորդում են կրծքագեղձի, ստամոքսի, շագանակագեղձի, կանացի օրգանների քաղցկեղային հիվանդությունները:

 

Նա փաստեց, որ քաղցկեղի ախտորոշումն ու բուժումն աշխարհում ամենաթանկ «հաճույքներից» մեկն է և անգամ ամենազարգացած, բժշկական տեխնոլոգիաներով հարուստ պետություններն առայժմ ի վիճակի չեն 100 տոկոսանոց դրական արդյունք գրանցել: Առավել ևս Հայաստանը, ուր չի գործում ապահովագրական բժշկության համակարգը, զարգացման հիմնադրամների սահմանափակ մասհանումները, տնտեսական ու ֆինանսական ճգնաժամը հաղթահարող պետությունն առայժմ ի վիճակի չէ ձեռք բերելու ժամանակակից անհրաժեշտ բժշկական սարքավորումներ, արդյունավետ թանկարժեք դեղորայք:

 

Այս հանգամանքում անհրաժեշտ է հնարավորինս բարձրացնել ընտանեկան բժշկության դերն ու պատասխանատվությունը, իհարկե նաև մեր ազգաբնակչության գիտակցության մակարդակը: Այն է` քաղցկեղ հիվանդությունից ոչ թե պետք է սարսափել և լռությամբ հանձնվել ճակատագրի ՙպարգևած՚ անակնկալներին, այլ տարվա մեջ գոնե մեկ անգամ մտածել սեփական առողջության մասին` անցնելով բուժզննում: Չէ՞  որ նախնական, առաջնային փուլում հիվանդության հայտնաբերումն արդեն իսկ քաղցկեղը կանխարգելելու, հետագա բարդություններից խուսափելու երաշխիքներ է տալիս:

 

Պրոֆ. Բազիկյանն իբրև ապացույց ներկայացրեց Ուռուցքաբանության կենտրոնի գործունեությունը, ուր ոչ միայն լայնածավալ և բարդ վիրահատություններ, այլև քաղցկեղի դեղորայքային, ճառագայթային, քիմիաթերապևտիկ, հորմոնային և իմունային նախորդող, զուգորդող, հաջորդող բուժման եղանակներ են կիրառվում` ելնելով քաղցկեղային հիվանդության փուլից ու բարդությունից: Նա կարևորեց նաև Կենտրոնի արտագնա բրիգադների աշխատանքը մարզերում, բրիգադներ, որոնք անվարձահատույց հետազոտությունների արդյունքում տարեկան մի քանի հարյուր քաղցկեղով հիվանդացած քաղաքացիների են հայտնաբերում:

 

Վերջում նա հորդորեց ազգաբնակչությանն ապահովել տեղեկատվության թափանցիկ և իրատեսական դաշտով` արմատախիլ անելով վախի, սարսափի և հուսահատության սերմերը…

Հեղինակ. Սանդրո Ջուլհակյան
Սկզբնաղբյուր. Առողջապահության լրատու 5 (543) 12.02.2010
Աղբյուր. med-practic.com
Հոդվածի հեղինակային (այլ սկզբնաղբյուրի առկայության դեպքում՝ էլեկտրոնային տարբերակի) իրավունքը պատկանում է med-practic.com կայքին
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Միջին տարիքի ճգնաժամ Իսրայելցի հոգեբանները բացառում են «միջին տարիքի ճգնաժամի» կարծրատիպը
Միջին տարիքի ճգնաժամ Իսրայելցի հոգեբանները բացառում են «միջին տարիքի ճգնաժամի» կարծրատիպը

Մեր ժամանակներում 40-60 տարին  այն տարիքը չէ, երբ արդեն հարմարվում են չիրականացած սպասումներին ու ծրագրերին, այլ դրանց ավելի լիարժեք և իրական կատարման լավագույն ժամանակահատվածն է...

Հոգեկան առողջություն Ծերություև և երկարակեցություն Ես
Երբ ըմբոստանում է ենթաստամոքսային գեղձը
Երբ ըմբոստանում է ենթաստամոքսային գեղձը

Ինչպե՞ս ազատվել պանկրեատիտից: Ի՞ նչ  կապ ունի անգինան: Կա տարածված կարծիք, որ ենթաստամոքսային գեղձի բորբոքումը` պանկրեատիտը, հարբեցողների, որկրամոլների և տոքսիկոմանների...

Գաստրոէնտերոլոգիա և լյարդաբանություն
Վիբրացիոն հիվանդություն
Վիբրացիոն հիվանդություն

Կլինիկան: Ընթանում է թույլ արտահայտված ախտանշաններվ: Օրգանիզմի վիճակը կոմպենսացված է: Հիվանդները գանգատվում են թույլ ցավերից, թմրածությունից: Լոկալ վիբրացիայից առաջացած վիբրացիոն հիվանդությամբ...

Վնասվածքաբանություն և օրթոպեդիա
ինչպես «ցեմենտել» հիշողությունը
ինչպես «ցեմենտել» հիշողությունը

Գիտնականները ներթափանցել են  հիշողության ձևավորման գործընթացի մեջ:Ամերիկացի գիտնականները կարծում են, որ իրենց հաջողվել է հասկանալ մեխանիզմներից մեկը, որը թույլ է տալիս գլխուղեղին ձևավորել հիշողությունը...

Նյարդաբանություն Հիշողություն, հիշողության խանգարումներ
Ինքնաներշնչումը վնասում է հիշողությանը
Ինքնաներշնչումը վնասում է հիշողությանը

Չե՞ք ցանկանում կորցնել հիշողությունը, ավելի քիչ մտածեք այդ մասին: Հյուսիսային Կարոլինայի համալսարանի մասնագետները կարծում են, որ տարեց հասակում հիշողության կորստի հիմնական պատճառներից մեկը և աշխատունակության...

Հոգեկան առողջություն Հիշողություն, հիշողության խանգարումներ Ես
Շրթունքի ճաքերի դեմ
Շրթունքի ճաքերի դեմ

 Շրթունքիս անկյունները հաճախ են ճաքում. որևէ միրգ, ասենք խնձոր կամ նարինջ  ուտելիս անմիջապես կարմրում են ու բորբոքվում: Ի՞նչ խորհուրդ կտաք...

Մաշկաբանություն Դեմքի խնամք
Բրգաձև սոճին հերպեսի դեմ
Բրգաձև սոճին հերպեսի դեմ

Տղայիս մոտ հաճախ է շրթունքը բորբոքվում, դեղերն այնքան էլ լավ արդյունք չեն տալիս, այն նորից կրկնվում է: Գոյություն ունի, արդյո՞ք, հերպեսի դեմ բուսաբուժության որևէ բաղադրատոմս, որը կօգնի նրան...

Վարակաբանություն Մաշկաբանություն
Բուսաբուժությունը արգանդի միոմայի դեպքում
Բուսաբուժությունը արգանդի միոմայի դեպքում

Ինչ-որ տեղ կարդացել եմ, որ արգանդի միոման կարելի է բուժել առանց վիրահատության,  բուսաբուժությամբ : Եթե դա այդպես է, ապա ինչպիսի միջոցներ գոյություն ունեն...

ԿԻՆ: Հիվանդություններ Պերինատոլոգիա, մանկաբարձություն և ուրո-գինեկոլոգիա Ավանդական բուժման մեթոդներ և միջոցներ Կանխարգելում և բուժում տանը
Մանկական սթրեսը արձագանքելու է տարիներ անց
Մանկական սթրեսը արձագանքելու է տարիներ անց

Ով չի լսել ասացվածքը. «բոլոր հիվանդությունները նյարդերի պատճառով են»: Վերջերս այն մեկ անգամ ևս ապացուցվեց: Գիտնականները պարզել են, որ այն մարդիկ, ովքեր մանկական տարիներին ուժեղ սթրես են տարել...

Երեխայի դաստիարակությունը և հոգեկան առողջությունը Հոգեկան առողջություն
Դյուրին չէ ապրել միաբջիջների միջավայրում
Դյուրին չէ ապրել միաբջիջների միջավայրում

Բժիշկները տագնապ են բարձրացրել. ամենազոր հակաբիոտիկների ժամանակաշրջանն ավարտվում է: 2009թ. վերջին այդ խնդիրը քննարկվում էր Մոսկվայի գիտնականների տանը...

Վարակաբանություն
Անքնության դեմ
Անքնության դեմ

Արդեն քանի տարի է, ինչ  չեմ քնում: Տարբեր կլինիկաներում հետազոտվել եմ, սակայն ոչինչ չի պարզվել: Ի՞նչ կարելի է անել:

Դ.Բաբայան, ք. Գյումրի...

Քուն, քնի խանգարումներ Ավանդական բուժման մեթոդներ և միջոցներ Կանխարգելում և բուժում տանը
Չամուսնացածներն ավելի երջանիկ են իրենց ամուսնացած ընկերուհիներից
Չամուսնացածներն ավելի երջանիկ են իրենց ամուսնացած ընկերուհիներից

Մեծ Բրիտանիայի Սեռական առողջության կենտրոնի հետազոտողներն ուրախացրել են նրանց, ովքեր դեռ չեն գտել իրենց երկրորդ կեսին: Նրանք հայտարարել են. այն կանանց կյանքը, ովքեր դեռ չեն հասցրել ամուսնանալ...

Սեր, հարաբերություններ, ընտանիք Առողջ կին
Ժամանակակից բժշկական կենտրոն ՌԱՖԱՅԵԼ
Ժամանակակից բժշկական կենտրոն ՌԱՖԱՅԵԼ

Վերջերս մայրաքաղաքում բացվեց Մելիքյանների ընտանիքին պատկանող ժամանակակից միջազգային չափորոշիչներին համապատասխան «Ռաֆայել» բժշկական կենտրոնը...

Իրադարձություններ Հայաստանում Բժշկական կազմակերպություններ և կենտրոններ
Ճշմարտությունը ժամանակակից բժշկության մասին
Ճշմարտությունը ժամանակակից բժշկության մասին

Համաշխարհային բժշկության ականավոր ներկայացուցիչ, գիտնական-սրտաբան Ն.Ամոսովն ասել է.«... Բժշկության վրա հույս մի դրեք: Այն շատ հիվանդություններ այնքան էլ վատ չի բուժում...

Հրատապ թեմա Աշխարհում
Փախուստ ծերությունից
Փախուստ ծերությունից

Ինչպես ցույց են տվել գերմանացի գիտնականների հետազոտությունները, դիմադրողականության բարձրացման համար կատարվող ֆիզիկական վարժությունները դանդաղեցնում են օրգանիզմի ծերացումը մոլեկուլային մակարդակով...

Ծերություև և երկարակեցություն

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ